Co to jest piorunochron?

Piorunochron jest to urządzenie chroniące budynki przed uderzeniem pioruna, przez odprowadzenie do ziemi prądu wyładowania o natężeniu rzędu kilkunastu tysięcy amperów. Najprostszy piorunochron to zaostrzony metalowy pręt, ustawiony pionowo w najwyższym punkcie zabezpieczanego obiektu, połączony z ziemią przewodem o znacznym przekroju poprzecznym (co najmniej 50 mm²).


Historia piorunochronu

W wyniku swych badań nad elektrycznością atmosferyczną w latach 1746-1752 i stwierdzenia elektrycznej natury pioruna, Beniamin Franklin zaczął instalować w Filadelfii pierwsze piorunochrony własnego pomysłu w czerwcu lub lipcu 1752 roku, a we wrześniu wyposażył w piorunochron własny dom (w 1782 roku liczba piorunochronów w Filadelfii przekroczyła 400). W Londynie pierwszy piorunochron zainstalował na swym domu W. Watson w 1762 roku. W Polsce dzięki inicjatywie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wyposażono w tzw. wówczas "konduktory" Zamek Królewski w Warszawie.

Początkowo nie wszyscy darzyli piorunochrony zaufaniem (zasłużony badacz elektryczności, ksiądz J. A. Nollet przekładał tradycyjny sposób przeciwdziałania piorunom za pomocą bicia w dzwony kościelne - jego zdaniem piorunochrony "raczej mogą ściągać na nas pioruny niż chronić nas przed nimi"). W przeciwieństwie do Franklina, niektórzy uczeni byli za tępym zakończeniem piorunochronu. Po wyzwoleniu się kolonii amerykańskich, niechętny Franklinowi król angielski Jerzy III usiłował skłonić Royal Society do zajęcia takiego stanowiska. Wówczas prezes Towarzystwa, J. Pringle dał mu słynną odpowiedź: "Sir, nie potrafię zmieniać praw ani zjawisk natury". "W takim razie podaj się lepiej do dymisji" - poradził mu władca, nie odznaczający się błyskotliwym intelektem.


Piorunochron aktywny

Piorunochron aktywny składa się z głowicy oraz masztu, na którym obsadzona jest głowica. Głowica czerpie swoją energię z pola elektrycznego wydzielanego przez prekursory zastępujące, wytwarzane przez naładowane chmury. Urządzenie jonizujące, wchodzące w skład głowicy wykorzystuje otaczające pole elektromagnetyczne, dzięki czemu następuje znaczny wzrost potencjału elektrycznego na ostrzu. Wzrost ten jest stymulowany dodatkowo przez układ z dodatnim sprzężeniem zwrotnym. Wynikający z powyższego kontrolowany proces inicjacji prekursora oddolnego sprawia, że piorunochron chroni obszar o znacznie większym promieniu niż instalacja odgromowa tradycyjna.




Piorunochron laserowy

Ponieważ piorun rozpoczyna wędrówkę do ziemi wysyłając "wici" szukające linii najmniejszego oporu (pomiędzy punktami o najwyższym i najniższym potencjale) prowadzone są prace, których celem jest zbudowanie urządzenia do sterowania torem pioruna. W tym celu wykorzystuje się wiązkę laserową do podgrzania powietrza w celu jego zjonizowania. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że piorun uderzy właśnie wzdłuż zjonizowanego kanału powietrznego z powodu zmniejszonego oporu elektrycznego.