przeglad oferty
gorące tematy
tagi
polecamy

A   B   C   D   E   F   G   H   I   J   K   L   M   N   O   P   R   S   T   U   W   Z   Ż  

słownik pojęć


A______________________________________

ABISYNKA

Inaczej studnia abisyńska, studnia wkręcana; studnia wykonywana przez wkręcanie w grunt rury zakończonej stożkowatym ostrzem. Pobieranie wody następuje przez pompowanie ręczną dźwignią, co powoduje ruch tłoka i podniesienie słupa wody. Abisynka może pobierać wodę z głębokości 3 – 7 m. Nazwa pochodzi od Abisynii, gdzie w czasie wojny w 1868 r. Anglicy zastosowali tego typu studnie.
 
ABS (AKRYL BUTADIEN STYREN)
Tworzywo sztuczne, o własnościach podobnych do udoskonalonego polistyrenu, powszechnie stosowane w technice instalacyjnej.

ADHEZJA
Siła wiązania pomiędzy produktem uszczelniającym lub klejem a powierzchnią. Brak adhezji oznacza, że przy rozrywaniu złącza uszczelniacz lub klej odkleja się od podłoża.

AGREGAT CHŁODNICZY
Serce układu klimatyzacji, jego zadaniem jest dostarczanie czynnika chłodniczego o odpowiednio niskiej temperaturze do chłodnicy zainstalowanej w budynku. Następnie chłód ten jest odbierany przez powietrze przepływające przez chłodnicę i rozprowadzany systemem kanałów po budynku. Zasada działania agregatu klimatyzacji nie różni się od agregatu znanego nam z domowych lodówek. Agregat zasilany jest energią elektryczną (230V lub 400V), instaluje się go na zewnątrz budynku na gruncie, na dachu lub na ścianie. Pracą agregatu steruje układ elektroniczny pieca i termostat pokojowy. 

AKUMULACYJNOŚĆ CIEPLNA ŚCIAN

Zdolność do magazynowania (akumulowania) ciepła i oddawania go w momencie, gdy pomieszczenie się wychładza.

AMPER

Jednostka natężenia prądu elektrycznego.
 
ANEMOSTAT
Nasada kończąca wentylacyjne urządzenie nawiewne, przeznaczona do równomiernego (przestrzennego lub kierunkowego) rozprowadzania nawiewanego strumienia powietrza.

APROBATA TECHNICZNA

Pozytywna ocena techniczna wyrobu, stwierdzająca jego przydatność do stosowania w budownictwie. Decyzje dopuszczenia do stosowania materiałów i wyrobów budowlanych wydawane są w Instytucie Techniki Budowlanej w trybie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 19.12.1994 r. w sprawie aprobat technicznych i kryteriów technicznych dotyczących wyrobów budowlanych (Dz.U. nr 10 z 1995 r.). 

ARMATURA
(OSPRZĘT)
Wyposażenie rurociągów instalacyjnych (wodociągów, gazociągów, rur kanalizacyjnych i grzewczych), na które składają się zawory, kurki, zasuwy, baterie i inne.
 
AUDYT ENERGETYCZNY
Opracowanie określające zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Audyt powinien wskazywać możliwe rozwiązania, w tym rozwiązanie optymalne z punktu widzenia ekonomicznego (finanse, oszczędnośc energii) - powinno ono jednoczęsnie stanowić założenia do projektu budowlanego. Audyt energetyczny powinien też zawierać dane oraz ocenę stanu technicznego budynku, lokalnego źródła ciepła, lokalnej sieci ciepłowniczej oraz dane ich właściciela. Zakres i formę audytu określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 kwietnia 1999 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, a także wzorów kart audytu energetycznego (Dz. U. Nr 46, poz. 459, ze zm.). 

do góry           nie znalazłem hasła!



B______________________________________

BAKTERIOSTATYCZNOŚĆ

Własność materiału polegająca na hamowaniu rozwoju bakterii.
 
BARIERA ANTYDYFUZYJNA
Cienka powłoka metalowa (najczęściej z aluminium), którą powlekane są rury z tworzyw sztucznych. Zapobiega to dyfuzji (przenikaniu) gazów – ze szczególnym uwzględnieniem tlenu i dwutlenku węgla – do wnętrza rury.

BATERIE SŁONECZNE (MODUŁY FOTOWOLTAICZNE) 
to panele, które zamieniają energię światła słonecznego na prąd elektryczny.

BETON
Tworzywo otrzymywane w wyniku wiązania i twardnienia mieszanki betonowej (mieszaniny spoiwa - najczęściej cementu, kruszywa, wody i odpowiednich domieszek). Betony w zależności od gęstości pozornej dzieli się na: lekkie (gętość pozorna poniżej 1800 kg/m3), zwykłe (od 1800 do 2600 kg/m3), ciężkie (powyżej 2600 kg/m3). 

BEZPIECZNA WARTOŚĆ PRĄDU
Wartość, która nie powoduje uszkodzenia połączeń i przewodów.

BEZPIECZNIK AUTOMATYCZNY WKRĘCANY
zabezpieczenie spełniające te same funkcje co bezpiecznik topikowy; włącza się ponownie przez wciśnięcie przycisku.
 
BEZPIECZNIK TOPIKOWY
(popularny "korek") zabezpieczenie instalacji przed skutkami zwarć oraz przeciążeniami - ponowne użycie wymaga wymiany wkładki topikowej na nową o takim samym prądzie znamionowym (na przykład 10 lub 16 A).

BEZWŁADNOŚĆ CIEPLNA
Właściwość materiału (instalacji) polegająca na „zapamiętywaniu” bieżących parametrów cieplnych. W praktyce oznacza, że przyjmowanie ciepła nie rozpoczyna się od razu po jego dostarczeniu (co sprowadza się do długiego okresu, kiedy mimo dostarczania ciepła temperatura pozostaje bez zmian) albo magazynowanie ciepła i nie oddawanie go, mimo, że przestało być dostarczane.
 
BIOMASA
Substancja organiczna powstała w wyniku procesów fotosyntezy (rośliny). Biomasa staje się cennym surowcem grzewczym (jest przykładem źródła energii odnawialnej).W praktyce stosowane są: wierzba (tzw. energetyczna), siano, słoma; a także rośliny dwuliścienne – ślazowiec pensylwański, słonecznik bulwiasty i rdest sachaliński oraz trawy z rodzaju miskant.
 
BIOPREPARATY
Preparaty zawierające szczepy mikroorganizmów "pracujących" w stopniu tlenowym oczyszczalni przydomowych oraz substancje wzmogajaće ich rozwój. Biopreparat może też zawierać substancje blokujące rozwój innych mikroorganizmów.

BOILER
Terma, pojemnościowy podgrzewacz wody; urządzenie wyposażone w grzałkę elektryczną umożliwiające uzyskanie ciepłej wody

BRYKIETY
Produkt wytwarzany w procesie ciśnieniowego sprasowania odpadów drewnianych, słomy żółtej i szarej, zrębków wierzby energetycznej. Ma postać walcowatych brył (ok 10 - 15 cm długości i ok. 5 cm średnicy).

BUFOR
To stalowy zbiornik zabezpieczony od zewnątrz powłoką antykorozyjną. Jest przeznaczony do zabudowy i izolacji we własnym zakresie przez instalatora lub użytkownika. Przeznaczeniem bufora jest współpraca w instalacji grzewczej z kotłami na paliwa stałe, kominkami z płaszczem wodnym lub np. kolektorami słonecznymi.

BZT (BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA TLEN)
Podstawowy wskaźnik zanieczyszczenia wód/składu ścieków. Mówi o ilości substancji organicznej zawartej w wodzie/ściekach. Określa ilość tlenu zużywanego przez mikroorganizmy do utlenienia w określonym czasie substancji organicznych i niektórych nieorganicznych zawartych w ściekach. Wartość BZT podawana jest w mg O2/dm3. Im większa wartość BZT, tym większe zanieczyszczenie substancjami organicznymi. BZT jest istotnym parametrem w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Oczyszczalnia może dobrze pracować tylko do pewnej wysokości BZT (wskaźnik ten jest podawany dla każdego modelu oczyszczalni). Skuteczność oczyszczalni mierzy się przez stopień redukcji BZT. Wskaźnik BZT jest też określony przy wprowadzeniu ścieków do odbiornika.

do góry           nie znalazłem hasła!



 



C______________________________________

CEBERTYZACJA ELEKTROPETRYFIKACJA
Jest to metoda zeskalania gruntów. Polega na sztucznym wzmacnianiu i uszczelnianiu gruntu zastrzykami zawiesin cementowych, roztworów szkła wodnego i chlorku wapnia. Opiera się na wykorzystywaniu zjawisk elektrokinetycznych - przepływający przez grunt prąd elektryczny powoduje przenikanie roztworu w pory gruntu.

CERTYFIKAT ICHPW
Oznacza że coś jest bezpieczne ekologicznie (znak bezpieczeństwa ekologicznego), z takim znakiem można montować kocioł w rejonach ekologicznie chronionych.
 
CHZT (CHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA TLEN)
Wskaźnik określający ilość tlenu potrzebną do chemicznego utlenienia materii organicznej jednak w tym przypadku bez udziału organizmów żywych. Wartość ChZT podawana jest w mg O2/dm3. Im większa wartość ChZT, tym większe zanieczyszczenie substancjami organicznymi.
 
CIĄG
Grawitacyjny przepływ powietrza powstały dzięki różnicy ciśnień między spodem i wylotem przewodu (wentylacyjnego, spalinowego). Różnica ciśnień wynika z różnicy gęstości między gazami płynącymi przewodem (powietrze, spaliny) a powietrzem zewnętrznym.

CIĄG KOMINOWY
Przepływ powietrza w przewodzie kominowym, powstający na zasadzie różnicy ciężaru właściwego gorących gazów spalinowych w kominie i ciężaru właściwego powietrza zewnętrznego; powstała dzięki temu różnica ciśnień między wylotem i spodem komina (kotła lub przewodu wentylacyjnego) pobudza gazy do ruchu grawitacyjnego.

CIEPŁO ODPADOWE
Ciepło powstające podczas pracy urządzeń elektrycznych, przygotowywania posiłków, ciepłej wody czy ciepło emitowane przez ciało ludzkie. Pojęcie ciepła odpadowego związane jest z koncepcją domu pasywnego. Zobacz hasło - dom pasywny.

CIEPŁO SPALANIA
Ilość ciepła, jaka wydziela się podczas spalania izobarycznego 1 kg paliwa stałego lub ciekłego albo 1 m3 paliwa gazowego, jeśli spalanie było zupełne i całkowite, spalane substancje miały temperaturę normalną 273 K (0°C), produkty spalania oddały taką ilość ciepła, że również mają temperaturę normalną i cała para wodna zawarta w spalinach uległa skropleniu.

CIEPŁOWNICTWO
Dział energetyki zajmujący się przemysłowym wytwarzaniem, przesyłaniem oraz wykorzystywaniem ciepła do celów technologicznych i do ogrzewania.

CIŚNIENIE DYSPOZYCYJNE
Ciśnienie, pod którym medium (woda lub gaz) wpływa do instalacji z sieci.

CHRONOKARTA
Programator do urządzeń grzewczych umożliwiający bardzo dokładną regulację temperatury, a zatem oszczędność energii.

CZAS PEŁNEGO UTWARDZANIA
Czas, w którym szczeliwo przechodzi z formy plastycznej (mokrej) do elastycznej (stałej) w całym swoim przekroju i uzyskuje swoją pełną wytrzymałość.

CZERPNIA
Element wentylacji mechanicznej, którego zadaniem jest pobieranie powietrza zewnętrznego.

CZOPUCH
Przewód łączący komin z króćcem wylotu spalin kotła; powinien być izolowany termicznie i poprowadzony po najkrótszej drodze od kotła do komina.

CZWÓRNIK
Kształka umożliwiająca łączenie i zmianę kierunku czterech rur.
 
CZWÓRNIK RÓŻNOPŁASZCZYZNOWY
Czwórnik umożliwiający łączenie rur w różnych płaszczyznach.

CZYSZCZAK (REWIZJA)
Kształtka w postaci krótkiego odcinka rury z bocznym otworem nakrytym pokrywką mocowaną na śruby. Czyszczak jest włączany w rury kanalizacyjne (sanitarne bądź rynny) i służy do łatwego badania i czyszczenia rury.

do góry           nie znalazłem hasła!
 




D______________________________________

DEFOSFATACJA
Biochemiczny lub fizykochemiczny proces usuwania związków fosforu ze ścieków komunalnych. Defosfatacja może przebiegać poprzez wykorzystanie fosforu przez bakterie Acinobacter do procesów życiowych lub koagulację solami glinu lub żelaza i filtrację.
 
DEZYNFEKCJA
Procesy fizyczne i chemiczne polegające na usunięciu z wody wszelkich form organizmów - wirusów, bakterii, glonów i pierwotniaków. Dezynfekcja chemiczna prowadzona jest związkami chloru (podchloryn sodu, dwutlenek chloru) lub za pomocą ozonu, zaś dezynfekcja fizyczna - głównie za pomocą lamp UV.

DOM PASYWNY
Dom pasywny to taki budynek, którego zapotrzebowanie energetyczne spada do poziomu 15 kWh energii na 1 m2 powierzchni użytkowej. W domu pasywnym zużycie energii można obniżyć nawet 90%. Podstawowym elementem, dzięki któremu można ograniczyć straty ciepła do niezbędnego minimum jest zastosowanie w domu pasywnym wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Oprócz wentylacji mechanicznej z rekuperacją w domu pasywnym wykorzystuje się energię cieplną ziemi (zastosowanie pomp ciepła), energię słoneczną (baterie słoneczne). Należy również przewidzieć bardzo dobrą izolację ścian, zastosowanie okien niskoemisyjnych, oraz wyeliminować wpływ mostków termicznych.
 
DRENAŻ OPASKOWY
Instalacja z rur perforowanych (z otworami) ułożona wokół budynku na poziomie fundamentów, której zadaniem jest odprowadzenie wody gruntowej napływającej w kierunku budynku.
 
DRENAŻ ROZSĄCZAJĄCY
Jedno z rozwiązań w małych (przydomowych) oczyszczalniach ścieków. Drenaż jest instalacją z rur perforowanych, przez które ścieki wstępnie oczyszczone przesączają się do gruntu (gdzie podlegają oczyszczeniu biologicznemu).

DREWNO KLEJONE
Wykonywane jest z cienkich warstw drewna, które sklejane są w podwyższonej temperaturze pod ciśnieniem. Jest bardziej wytrzymałe od drewna litego, dlatego wykonywane z niego elementy mogą mieć mniejsze kształty.

DWUZŁĄCZKA
Złączka pozwalająca na połączenie dwóch rur zakończonych gwintem (rury mogą mieć dowolne średnice).
 
DYM
Cząstki stałe (np. sadza) powstające podczas spalania.

DŹWIĘKOCHŁONNE MATERIAŁY
Materiały stosowane w charakterze składników, które pochłaniają energię fali dźwiękowej padającej, przez co zmniejsza się energia fali odbitej. 
 
DŹWIĘKOCHŁONNE WYROBY
Są wyrobami z materiału dźwiękochłonnego, często o specjalnie wykończonej powierzchni, które można stosować bezpośrednio na suficie, ścianie lub podłodze. Przykłady: płyty z wełny mineralnej, wiórkowe, pilśniowe miękkie, z elastycznych pianek PUR, tynki akustyczne. 
 
DŹWIĘKOCHŁONNOŚĆ MATERIAŁU (POCHŁANIALNOŚĆ AKUSTYCZNA)
Zdolność materiału do zamiany energii dźwięku na ciepło w porowatej strukturze materiału, na który padają dźwięki. Najlepszą dźwiękochłonność wykazuje materiał, który jest elastyczny i przepuszcza powietrze, np. wełna mineralna, pianka PUR o porach otwartych.

do góry           nie znalazłem hasła!




E______________________________________

EFEKT COANDY
Zjawisko przylepiania i poślizgu powietrza do ściany lub innej przegrody.
 
EIB
Europejska Magistrala Instalacyjna (skrót od angielskiej nazwy European Installation Bus). Centralny system służący do załączania, sterowania, sygnalizowania, regulacji i nadzoru urządzeń elektrotechnicznych, w które wyposażony jest dom i jego otoczenie; oparty na domowej instalacji elektrycznej.
 
EKSPANDER
Urządzenie służace do kielichowania rur miedzianych o średnicach 8 - 42 mm w jednej czynności. Wyposażony jest w komplet głowic dostsowanych do średnic i grubości ścianek
 
ELEKTROKLIMAT (JONIZACJA)
Właściwość powietrza polegająca na tym, że cząstki powietrza nie są elektrycznie obojętne - mają ładunek elektryczny. Ujemna jonizacja powietrza wpływa dobrze na samopoczucie człowieka (zapewniają ją np. rośliny), a dodatnia (pochodząca np. od urządzeń biurowych) powoduje spadek samopoczucia.
 
ELEKTROMUFA (ELEKTROZŁĄCZKA)
Sposób łączenia rur z tworzyw sztucznych (szczególnie polietylenu). Dwa końca rur umieszczane są w złącze, która następnie jest poddawana działaniu pola elektrycznego (pozwala to na trwałe wykonanie połączenia).

ELEKTROWNIE WODNE SZCZYTOWO
Pompowe to szczególny rodzaj elektrowni wodnych. Pełnią one funkcję "magazynu" energii elektrycznej. Elektrownie te w godzinach małego obciążenia systemu energetycznego pompują wodę ze zbiornika dolnego do zbiornika górnego, natomiast w okresach obciążenia szczytowego woda ze zbiornika górnego jest wykorzystywana do napędzania turbiny, która wprawia w ruch prądnicę wytwarzającą energię elektryczną. System ten pozwala na bardzo szybkie uruchomienie produkcji prądu. Mimo dużych kosztów zdaje on egzamin ze względu na brak alternatywnych metod magazynowania dużych ilości energii elektrycznej.

ELEWACJA (LICO BUDYNKU)
1) Inaczej, jedna z zewnętrznych ścian budynku wraz ze wszystkimi występującymi na niej elementami. Nazwy poszczególnych elewacji określa się według położenia względem stron świata lub otoczenia (południowa, zachodnia, frontowa, tylna, boczna, ogrodowa).
2) Rysunek architektoniczny stanowiący rzut prostopadły budynku na płaszczyznę do niej równoległą.

ENERGETYKA
Nauka techniczna zajmująca się zagadnieniami przetwarzania, przesyłania, gromadzenia i wykorzystywania różnych rodzajów energii. W zależności od rodzaju energii wyróżnia się: energetykę cieplną (termoenergetyka), energetykę wodną (hydroenergetyka), elektroenergetykę, energetykę jądrową, energetykę wiatrową (aeroenergetyka).

ENERGETYKA WIATROWA
Zjawisko wiatru to ruchy powietrza spowodowane ruchem obrotowym Ziemi i zróżnicowanym nagrzewaniem przez Stonce rozmaitych obszarów powierzchni planety, co wynika m.in. z różnej absorbcji ciepła słonecznego przez lądy i oceany. Powstająca na tej drodze moc energii kinetycznej wiatru jest szacowana na 2 700 TW. Jednak potencjał energetyczny wiatrów wiejących nad lądami jest szacowany na 40 TW. Buduje się współcześnie turbiny wiatrowe o osiach poziomych i pionowych o zróżnicowanych mocach. Energetyka wiatrowa przeżywa w ostatnich latach dynamiczny rozwój. Zaczynała od turbin o małych mocach usytuowanych na niewielkich wysokościach. Obecnie turbiny umieszcza się na wysokościach 80-120 metrów i osiągają najczęściej moce 2-3 MW. Natomiast prototypowa instalacja wiatrowa, zlokalizowana w pobliżu Magdeburga, ma moc nominalną ok. 4,5 MW. Wiarygodne prognozy wskazują na pojawienie się w przyszłości nowych konstrukcji o jeszcze większych gabarytach i mocach. Turbiny wiatrowe są instalowane zarówno na lądzie jak i na morzu, gdzie warunki wiatrowe są znacznie korzystniejsze. Największą wadą energetyki wiatrowej jest niestabilność wytwarzania energii elektrycznej, która jest uzależniona od warunków atmosferycznych, co stanowi poważny problem dla sieci przesyłowych a w konsekwencji dla rynku bilansującego. Praktyka wskazuje bowiem, że nowoczesne turbiny wiatrowe, w polskich warunkach, pracują ok. 2 000 do 2 500 godzin w ciągu roku i dla stabilizowania dostaw energii do odbiorców konieczne jest utrzymywanie w gotowości rezerwy mocy w instalacjach wykorzystujących paliwa kopalne lub też w elektrowniach wodnych szczytowo-pompowych. Poza aspektem energetycznym głównym powodem znacznego wzrostu liczby energetycznych instalacji wiatrowych w Europie jest konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery zgodnie z wymogami zapisanymi w protokole z Kioto.

ENERGIA PIERWOTNA
Energia pierwotna - jest to suma energii zawartej w pierwotnych nośnikach energii. Do nośników, które pozyskuje się bezpośrednio z natury, należą: węgiel kamienny energetyczny, węgiel kamienny koksowy, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny wysokometanowy, gaz ziemny zaazotowany, torf dla celów opałowych, drewno opałowe, paliwa odpadowe stałe roślinne i zwierzęce, odpady przemysłowe stałe i ciekłe, odpady komunalne, inne surowce wykorzystywane do celów energetycznych (np. metanol, etanol), energia wody wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, energia wiatru wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, energia słoneczna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepła, energia geotermalna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej lub ciepł

ENERGIA PROMIENIOWANIE SŁONECZNEGO
Słońce, najbliższa gwiazda naszej planety, generuje ogromne ilości energii. Następuje to w wyniku reakcji termonuklearnych zachodzących w jego wnętrzu. Promieniowanie słoneczne dociera do Ziemi w różnej postaci. Najkrótsze fale niewidzialne to promienie X, w kolejności nadfiolet, wąskie pasmo promieniowania widzialnego (światło), szerokie pasmo promieniowania podczerwonego (cieplnego) oraz promieniowanie o najdłuższych falach odpowiadające emisji radiowej. W wyniku oddziaływania atmosfery energia promieniowania słonecznego docierająca do Ziemi składa się w 47% z promieniowania widzialnego, w 7% z nadfioletu i w 46% z promieniowania podczerwonego.
Jest zatem oczywiste, że tylko światło i ciepło emitowane przez Słońce mogą być obecnie wykorzystywane w celach energetycznych. Może to następować poprzez następujące technologie:
1) kolektory słoneczne, w postaci instalacji stacjonarnych, wykorzystujące ciepło słońca do grzania wody użytkowej, do ogrzewania i w razie konieczności chłodzenia pomieszczeń mieszkalnych lub przemysłowych;
2) instalacje wysokotemperaturowe umożliwiające przetwarzanie ciepła w energię mechaniczną np. jako napęd turbin wytwarzających energię elektryczną;
3) instalacje fotowoltaiczne (fotoelektryczne) przetwarzające światło słoneczne bezpośrednio w energię elektryczną;
4) technologie pasywne wykorzystujące konstrukcje budynków do bezpośredniego gromadzenia energii dla celów oświetleniowych, grzewczych i chłodniczych.

ENERGIA ZIELONA
Energia wytwarzana w odnawialnych źródłach energii (np. wiatrowych, wodnych czy wykorzystujących biomasę). Pochodząca z nich energia sprzedawana jest na zasadach rynkowych, a obrotowi (na Towarowej Giełdzie Energii S.A. bądź w ramach umów dwustronnych) poddane są tzw. świadectwa pochodzenia (certyfikaty) potwierdzające naturę wyprodukowania energii. Firmy sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym (zakłady energetyczne i przedsiębiorstwa obrotu energią) muszą wykazać się odpowiednią liczbą posiadanych świadectw pochodzenia energii proporcjonalną do ilości sprzedawanej energii. W 2006 r. muszą one posiadać świadectwa pochodzenia odpowiadające 3,6 % całkowitej ilości sprzedanej energii. Udział ten w kolejnych latach będzie stopniowo rósł aż do 9 % w 2010 r.

do góry           nie znalazłem hasła!




F______________________________________

FACJATA
Określenie pomieszczenia mieszkalnego urządzonego w przestrzeni strychu, wydzielone od niego ścianami wychodzącymi ponad połać dachu.

FILTR SIATKOWY
Element armatury oczyszczającej, którego zasadniczą częścią jest siatka metalowa lub z tworzywa sztucznego. Zadaniem filtra siatkowego jest wyłapanie zanieczyszczeń stałych (np. cząstek piasku), które mogłyby uszkodzić armaturę. W technice instalacyjnej filtry stosowane są przede wszystkim w węzłach grzewczych i instalacjach wodociągowych.

FLAUTOWANIE
Impregnowanie elementów budowlanych narażonych na wpływy atmosferyczne poprzez ich nasycenie flautami - solami kwasu krzemowo-fluoro-wodorowego. Metodę tę stosuje się np. do wzmacniania zwietrzałych tynków.

FLOTACJA (WYPŁYWANIE)
Proces usuwania z wody cząstek o ciężarze mniejszym niż ciężar właściwy wody. W procesie oczyszczania wody (ścieków) cząstki lżejsze od wody wypływają na powierzchnię, skąd są usuwane specjalnymi zbierakami, bądź kieruje się je wraz z powierzchniową warstwą wody na odpowiednie filtry. Flotacja często stosowana jest do usuwania mikroorganizmów, np. glonów.

FIZYCZNY PUNKT POMIAROWY
Fizyczne miejsce zainstalowania w sieci urządzeń pomiarowych (liczniki, układy pomiarowo-rozliczeniowe).

FLUIDYZACJA
Jest to proces tworzenia się zawiesiny cząstek rozdrobnionej wcześniej substancji stałej w przepływającym przez tą substancję płynie - najczęściej gazie. Fluidyzacja intensyfikuje procesy chemiczne i fizyczne, np. spalanie.

FUNDAMENT
Element konstrukcyjny, za którego pośrednictwem przekazywane są wszystkie obciążenia budowli na podłoże gruntowe. Fundament może być wykonany z betonu, żelbetonu, murowany z cegieł lub kamieni. Przekazywane obciążenia powodują odkształcenia gruntu, co z kolei powoduje osiadanie budowli. Fundament powinien zapewnić: minimalne i równomierne osiadanie budowli oraz jej stateczność, właściwą głębokość posadowienia (na warstwie gruntu o odpowiedniej nośności i poniżej strefy przemarzania gruntu), zabezpieczenie budowli przed zawilgoceniem. Ze względu na sposób posadowienia fundamenty dzieli się na: 1) przekazujące obciążenia bezpośrednio na grunt (posadowienie bezpośrednie): ławy fundamentowe (pod murami) i stopy fundamentowe (pod słupami, filarami), płyty fundamentowe; 2) fundamenty przekazujące obciążenie pośrednio (posadowienie pośrednie): na palach fundamentowych, studniach fundamentowych.

FUNGICYDY
Substancje chemiczne stosowane do zwalczania grzybów pasożytniczych powodujących choroby roślin uprawnych, niszczenie drewna, skór, tkanin. Należy do nich większość środków stosowanych do impregnacji drewna budowlanego, m.in. więźby dachowej.

do góry           nie znalazłem hasła!




G______________________________________

GABION
Opowiednio ukształtowane skrzynie lub walce siatkowe, stalowe, zabezpieczone antykorozyjnie, wypełniane w miejscu wbudowania otoczakami, kamieniem łamanym lub innym kruszywem. Stosowane np. jako wzmocnienia skarp czy mury oporowe.

GAZOMIERZ
Urządzenie pomiarowe mierzące przepływ gazu w metrach sześciennych. Gazomierz musi być zainstalowany przed pierwszym urządzeniem w intalacji i wyposażony w kurek kulowy.

GENERATORY WIATROWE (WIATRAKI)
Zamieniają energię kinetyczną powietrza na prąd elektryczny, mogą być stosowane niezależnie lub być uzupełnieniem innych systemów, np. systemu zbudowanego z fotoogniw i wiatraków

GLIF
Skośne, płaskie ścięcia ościeży okiennych lub drzwiowych spotykane w grubych murach.Glify wykonuje się w celu zwiększenia dostępu światła do pomieszczeń.

GŁADŹ
Wierzchnia warstwa tynku wielowarstwowego lub warstwy podkładu podłogowego, wykonywana ze specjalnie dobranej zaprawy, z bardzo drobnym kruszywem o uziarnieniu nie przekraczającym 0,5 mm; może być cementowa, gipsowa, wapienna, polimerowa.
 
GRUNT
Preparat najczęściej w postaci ciekłej, nakładany na podłoże lub podkład bardzo cienką warstwą w celu jej wzmocnienia lub zmniejszenia chłonności lub poprawienia przyczepności itp. 
 
GRATOWANIE
Element obróbki rur instalacyjnych, polegających na usunięciu za pomocą specjalnego urządzenia (gratownika) zadziorów z krawędzi rury powstających przy jej przycinaniu.

GRATY
Zadziory powstające na krawędzi rury po jej obcięciu. Graty zewnętrzne utrudniają wykonanie prawidłowego połączenia, a graty wewnętrzne zakłócają przepływ medium.

GRUNTOWY WYMIENNIK CIEPŁA
Jest to przestrzeń, w której panuje stała temperatura ok. 4-7 stopni Celsiusza - czyli temperatura panująca na głębokości ok. 1,5 metra pod powierzchnią ziemi. Wprowadzone do tej przestrzeni powietrze z zewnątrz wstępnie ogrzewa się zimą sprawdzone jest ogrzanie powietrza od - 22 stopni na zewnątrz GWC do 0 stopni na wejściu kanału czerpnego do budynku.

GRUPA TARYFOWA
Grupa odbiorców energii elektrycznej lub gazu. Grupa jest określona przez wrunki stosowania cennika (trayfy), dla całej grupy istnieje jeden zesatw cen lub stawek opłat.
 
GŁĘBOKOŚĆ PRZEMARZANIA GRUNTU
Głębokość, do której zimą zamarza grunt i zawarta w nim woda gruntowa. Średnia głębokość przemarzania to ok. 1 m. Wielkość ta zależy od strefy klimatycznej (w mniejszym stopniu od rodzaju gruntu) i decyduje o głębokości, na której prowadzi się rurociągi.

GRUPA BEZPIECZEŃSTWA
Zespół urządzeń zabezpieczający kocioł przed wysokim ciśnieniem; składa się z termometru, manometru z zaworem, króćca napełniająco-przepłukującego z zaworem, zaworu bezpieczeństwa, przyłącza naczynia zbiorczego.

GRZAŁKA ELEKTRYCZNA
Grzałka umożliwiająca wykorzystanie grzejników łazienkowych nawet poza sezonem grzewczym, gdy jest wyłączone centralne ogrzewanie.

do góry           nie znalazłem hasła!


 



H______________________________________

HYDRANT
Urządzenie wodociągowe służące do poboru wody na cele pożarowe; zaopatrzone w zawór i złączkę do węża.

HYDROFOBIZACJA
Nasycenie materiału preparatem - impregnatem hydrofobizującym. Na powierzchni materiału tworzy się cienka warstwa, która chroni przed wnikaniem wody i zanieczyszczeń, jednocześnie nie blokując przepływu pary wodnej.

HYDROFOR
Zbiornik wodno – powietrzny, którego zadaniem jest utrzymywanie stałego ciśnienia (wyrównywanie wahań ciśnień dobowych) w sieci wodociągowej. Zapewnia to stały dopływ wody do wszystkich kondygnacji.

do góry           nie znalazłem hasła!
 




I______________________________________

IMPREGNACJA
Nasycanie materiałów różnego rodzaju (papieru, wyrobów włókienniczych, skóry, drewna) środkami zabezpieczającymi je przed szkodliwym działaniem wody, ognia, drobnoustrojów itp. Impregnacja ma na celu także nadanie im określonych własności użytkowych, np. nieprzemakalności, niepalności, odporności na kurczliwość i gniotliwość, nieprzepuszczalności powietrza lub gazów.
 
IMPREGNACJA DREWNA
Nasycanie drewna preparatami chemicznymi w celu uodpornienia go na działanie ognia, grzybów, bakterii i owadów. Główne metody impregnacji drewna to malowanie, smarowanie, kąpiel krótkotrwała, metoda zanurzeniowa (kąpiel długotrwała), metoda ciśnieniowo-próżniowa.

INFILTRACJA
Samoczynna wymiana powietrza przez nieszczelności.
 
INHIBITOR KOROZJI
Środek chemiczny hamujący przebieg procesów niszczenia instalacji grzewczych; są różne inhibitory do różnych rodzajów instalacji.

INSTALACJA CIŚNIENIOWA
Jest to instalacja grzewcza z obiegiem zamkniętym, odizolowana od powietrza atmosferycznego.

INSTALACJA ELEKTRYCZNA
Zespół urządzeń elektroenergetycznych (takich jak: przewody, wyłączniki nadprądowe i różnicowoprądowe, bezpieczniki, aparatura pomiarowa itp.), przeznaczonych do doprowadzenia energii elektrycznej z sieci do poszczególnych odbiorników (gniazdek wtyczkowych, punktów oświetleniowych lub podłączonych na stałe urządzeń pobierających energię elektryczną). W lokalach mieszkalnych z tradycyjnymi urządzeniami (oświetlenie, sprzęt RTV i drobny sprzęt AGD) występuje na ogół instalacja jednofazowa, o napięciu znamionowym 220 V. Do podłączenia urządzeń o dużej mocy (np. ogrzewanie elektryczne, kuchenka elektryczna, podgrzewacze wody) konieczna jest instalacja trójfazowa, w której napięcie pomiędzy kolejnymi przewodami fazowymi wynosi 380 V.
 
INSTALACJA GAZOWA
Urządzenia gazowe połączone przewodami, zasilane z sieci gazowej; znajdujące się na terenie nieruchomości. Granicą instalacji jest kurek główny na przyłączu gazowym. Definicja wg. rozporządzenia „urządzenia gazowe z układami połączeń między nimi, zasilane z sieci gazowej, znajdujące się na terenie i w obiekcie odbiorcy”.
 
INSTALACJA GRAWITACYJNA
Inaczej otwarta, instalacja grzewcza, która ma połączenie z atmosferą przez otwarte naczynie wzbiorcze. 
 
INSTALACJA ODBIORCZA
Instalacja elektroenergetyczna znajdująca się za rozliczeniowym układem pomiarowym; połączone ze sobą urządzenia lub instalacje, służące do transportowania ciepła lub ciepłej wody z węzłów cieplnych lub źródeł ciepła do odbiorników ciepła lub punktów poboru ciepłej wody w obiekcie,
 
INSTALACJA ODGROMOWA
Instalacja z elementów metalowych, wykorzystująca zjawiska elektryczne do neutralizacji skutków wyładowań prądu atmosferycznego (pioruna). Instalacja odgromowa odbiera prąd z wyładowań atmosferycznych i pozwala na jego neutralizację (uziemienie).

INSTALACJA OTWARTA
Instalacja grzewcza, która ma połączenie z atmosferą przez otwarte naczynie wzbiorcze. 
 
INSTALACJA WODOCIĄGOWA
Inaczej instalacja wody użytkowej, przewody, armatura i urządzenia rozprowadzające wodę na terenie nieruchomości (instalacja zewnętrzna) i w budynkach (instalacja wewnętrzna). Granicą instalacji jest wodomierz główny na przyłączu wodociągowym.
 
INSTALACJA ZAMKNIĘTA (CIŚNIENIOWA)
Instalacja grzewcza odizolowana od atmosfery (wyposażona w przeponowe naczynie wzbiorcze). 
 
INSTALACJE TELETECHNICZNE
W skład instalacji teletechnicznych: alarmowe, domofoniczne, wideodomofoniczne, kontroli dostępu, telefoniczne, RTV / SAT, telewizji dozorowej, nagłaśniające, sieci komputerowe.

IZOLACJA
Warstwa, która utrudnia określone wzajemne oddziaływanie dwóch środowisk (układów). Izolację dzieli się na: elektryczną, akustyczną, cieplną, przeciwkorozyjną oraz przeciwwilgociową.

IZOLACJA OCHRONNA
środek ochrony przeciwporażeniowej dodatkowej polegający na zastosowaniu izolacji podwójnej lub izolacji wzmocnionej, lub osłony izolacyjnej ochronnej.

do góry           nie znalazłem hasła!
 




J______________________________________


JONITY (ŻYWICE JONOWYMIENNE)
Żywice naturalne lub sztuczne o sieciowej strukturze, które mają zdolność wybiórczej wymiany jonów. Oznacza to, że woda przepływająca przez jonit „zostawia” na nim pewne jony (np. wapnia i magnezu), a „pobiera” inne jony (np. sodu). Jonity są stosowane jako kolumny do zmiękczania wody.
 
JONIZACJA (ELEKTROKLIMAT)
Właściwość powietrza polegająca na tym, że cząstki powietrza nie mają ładunku elektrycznego obojętnego, tylko są w jakiś sposób naładowane. Ujemna jonizacja powietrza wpływa dobrze na samopoczucie człowieka (zapewniają ją np. rośliny), a dodatnia (pochodząca np. od urządzeń biurowych) powoduje spadek samopoczucia.
 
JONIZATOR
Urządzenie klimatyzacyjne, którego rolą jest neutralizacja jonów dodatnich zawartych w powietrzu i nasycenie powietrza jonami ujemnymi.

do góry           nie znalazłem hasła!
 




K______________________________________

KAMIEŃ KOTŁOWY
Nierozpuszczalny osad wytrącający się z wody wodociągowej pod wpływem temperatury. W skład kamienia wchodzą zwiazki wapnia i magnezu (węglany, siarczany, fosforany i krzemiany).
 
KAWITACJA
Zjawisko powstające podczas pionowego ruchu cieczy polegające na tworzeniu się, powiększeniu i zanikaniu pęcherzyków (kawern) zawierających parę danej cieczy, gaz lub mieszaninę parowo-gazową. W praktyce jest to obniżenie ciśnienia w rurze do takiej wartości, że zachodzi zjawisko wrzenia – woda przechodzi w parę wodną. 
 
KERAMZYT
Lekkie kruszywo budowlane, wypalane z gliny ilastej pęczniejącej w temperaturze 1150°C. Keramzyt ma formę porowatych kulistych ziaren z osłonką ceramiczną. Występuje w różnych frakcjach (wymiarach ziaren). Jest niepalny, obojętny chemicznie i niewrażliwy na warunki środowiska. W instalacjach stosowany do ociepleń i wykonania drenażu, może pełnić funkcję wypełnienia w oczyszczalniach biologicznych; może być też stosowany w wodnych instalacjach ogrodowych. 
 
KILOWATOGODZINA (KWH)
Jednostka energii elektrycznej, określająca ilość energii, jaką urządzenie o mocy 1 kW zużywa w ciągu godziny.
 
KLASA CIŚNIENIA
Wielkość stosowana w projektowaniu rurociągów; ciśnienie określające wytrzymałość materiału w temperaturze 20ºC. 
 
KLASA OBCIĄŻEŃ GRUNTU
Parametr określający dopuszczalne obciążenie pochodzące od ruchu pieszego i samochodowego (w kN), jakie może przejąć odwodnienie liniowe. 
 
KLEJ AGRESYWNY
Klej (spoiwo) do łączenia tworzyw sztucznych oparty na bazie rozpuszczalnika. 
 
KLIMATYZACJA
Proces nadawania powietrzu wewnętrznemu określonych własności (temperatura i wilgotność).

KLIMATYZATOR
Urządzenie automatycznie zapewniające i utrzymujące w pomieszczeniach optymalne parametry powietrza (temperatura i wilgotność). 
 
KLIMATYZATOR KOMPAKT
Klimatyzator monoblokowy, składający się z pojedynczej jednostki - parownik i skraplacz są zblokowane.
 
KLIMATYZATOR MULTI-SPLIT
Klimatyzatory zbudowane na podobnej zasadzie jak klimatyzatory split: umożliwiają podłączenie do jednej jednostki zewnętrznej (sprężarka) wielu (stąd określenie multi) jednostek wewnętrznych.
 
KLIMATYZATOR SPLIT
Kilmatyzator dwuczęściowy (dzielony), złożony z dwóch jednostek - część wewnętrzna to parownik, a zewnętrzna - sprężarka. 
 
KOCIOŁ DWUFUNKCYJNY
Kocioł przeznaczony do centralnego ogrzewania i podgrzewania ciepłej wody użytkowej.
 
KOCIOł JEDNOFUNKCYJNY
Kocioł przeznaczony wyłącznie do centralnego ogrzewania. Może współpracować z zasobnikami c.w.u. dla przygotowania ciepłej wody użytkowej. 
 
KOGENERACJA
Jednoczesne spalanie dwóch rodzajów paliw w kotle (np. biomasy i oleju).
 
KOLANO
Kształtka instalacyjna, której oś jest łukiem o promieniu równym lub mniejszym od średnicy lub szerokości przewodu (rury). Służy do zmiany kierunku rury, występuje w kilku określonych kątach.

KOLEKTOR
Przewód (kanał) sieci kanalizacyjnej, którego zadaniem jest zbieranie i odprowadzanie ścieków.
 
KOLEKTOR GŁÓWNY
Główny kanał sieci kanalizacyjnej, któego zadaniem jest zbieranie ścieków z innych kanałów.
 
KOLEKTOR SŁONECZNY
Urządzenie pochłaniające energię promieniowania słonecznego, służące do produkcji energii cieplnej niskich i średnich temperatur, z reguły dla potrzeb ogrzewania pomieszczeń lub wody użytkowej. W praktyce najczęściej wykorzystuje się proste kolektory płaskopłytowe. Głównym elementem takiego kolektora jest powlekany na czarno absorber pochłaniający promieniowanie słoneczne, zwykle metalowy. System kanałów na jego powierzchni służy do cyrkulacji czynnika roboczego, którym najczęściej jest woda, ciecz niezamarzająca lub powietrze. Absorber jest izolowany od konstrukcji nośnej przy wykorzystaniu standardowych materiałów izolacyjnych, zaś od strony nasłonecznionej stosuje się przezroczystą izolację cieplną lub nie stosuje się żadnych osłon. Warunkiem funkcjonowania kolektora słonecznego jest jego usytuowanie w dobrze nasłonecznionym miejscu. Przy bezchmurnej pogodzie kolektor może pełnić swoją funkcję nawet przy stosunkowo niskich temperaturach powietrza. Zaletą kolektorów słonecznych jest ich stosunkowo prosta konstrukcja, dzięki czemu urządzenie takie można zbudować samodzielnie z tanich, łatwo dostępnych materiałów i przy pomocy prostych narzędzi. Z uwagi na nierównomierne wytwarzanie ciepła w polskich warunkach klimatycznych kolektory słoneczne najlepiej sprawdzają się jako urządzenia współpracujące z innymi systemami ogrzewania.
 
KOLMATACJA
Zatykanie złoża składającego się z ziaren lub kształtek sztucznych (gruntu, wypełnienia oczyszczalni ścieków lub filtra), przez które przepływa zanieczyszczona ciecz (ścieki, uzdatniana woda). Kolmatacja zachodzi na skutek procesów mechanicznych – zatykania porów (powierzchni między ziarnami); fizykochemicznych – zbijanie ziaren w substancję gąbczastą; chemicznych – wytrącanie nierozpuszczalnych substancji lub biologicznych – zatrzymanie bakterii (np. żelazistych) powodujących zarastanie.
 
KOMIN
Konstrukcja zawierająca pionowy przewód przeznaczony do odprowadzania spalin oraz zapewnienia naturalnego ciągu powietrza koniecznego do podtrzymywania spalania. 
 
KOMIN JEDNOWARSTWOWY
Ściana przewodu jednorodna.
 
KOMIN PRACUJĄCY W NADCIŚNIENIU
Ciśnienie na całej długości przewodu jest wyższe od ciśnienia atmosferycznego.

KOMIN PRACUJĄCY W PODCIŚNIENIU
Ciśnienie na całej długości przewodu jest niższe od ciśnienia atmosferycznego.
 
KOMIN SUCHY
Temperatura spalin jest wyższa od 160 °C.
 
KOMIN WEWNĘTRZNY
Przewód kominowy prowadzony w ścianach budynku. 
 
KOMIN WIELOWARSTWOWY
Komin złożony z kilku warstw, najczęściej wewnętrznych odpornych na działanie spalin oraz zewnętrznych stanowiących izolację cieplną. 
 
KOMIN ZEWNĘTRZNY
Przewód kominowy prowadzony na zewnątrz budynku. 
 
KOMPENSACJA
Wyrównywanie wydłużeń cieplnych rur instalacyjnych. Kompensacja polega na konstrukcji umożliwiającej ruch cieplny rur w miejscach połączeń (stworzenie ramienia kompensacji), uzyciu specjalnych kompensatorów osiowych, użyciu specjalnych kształtek i złączek kompensacyjnych (np. kielich) lub specjalnych rozwiązań instalacyjnych - kompensatorów U-kształtnych, a także specjalnych otulin, w których rozszerzająca się rura może pracować. Kompensacja wymaga montowania rur w specjalnych uchwytach. Kompensacja jest szczególnie istotna przy projektowaniu instalacji z tworzyw sztucznych.
 
KOMPENSATOR MIESZKOWY
Rodzaj kompensatora osiowego. Podstawą konstrukcje jest mieszek wykonany ze stali, który umożliwia wydłużenia cieplne rur.
 
KOMPENSATOR OSIOWY
Element instalacji, montowany na rurze instalacyjnej. Jego rozwiązanie konstrukcyjne pozwala rurze na ruchy termiczne (cieplne) w obrębie nawet do 60 mm. Stosowany do rur metalowych.Występuję kompensatory dławnicowe i - częstsze w instalacjach domowych - mieszkowe.

KOMPENSATOR U-KSZTAŁTNY
Specjalne rozwiązanie instalacyjne, złożone z trzech odcinków rur i czterech kolan oraz odpowiednio zamocowanej podpory stałej (w osi symetrii). Umożliwia ono ruchy termiczne rur, które zachodzą pod wpływem zmiany temperatury wody płynącej w rurach. W przypadku rur miedzianych kompensator może być wykonany przez gięcie rury.

KONDENSACJA
przejście ze stanu gazowego w ciekły, skraplanie; są specjalne kotły kondensacyjne, które dzięki temu procesowi są bardziej wydajne.

KONDENSAT
Roztwór wodny powstający w odpowiednich warunkach termodynamicznych przy skraplaniu się pary wodnej jako czynnika grzejnego.
 
KONDENSAT ZE SPALIN
Roztwór wodny powstający z wykroplenia się pary wodnej oraz zawartych w spalinach niektórych produktów spalania, tworzy się gdy przy stałym ciśnieniu temperatura obniża się poniżej punktu rosy. 
 
KONTAMINACJA
Wtórne zanieczyszczenie wody w instalacji powstałe przez rozpuszczanie materiału instalacyjnego lub wytworzenie podciśnienia i wessanie zanieczyszczonej cieczy.

KONWEKTOR
grzejnik, który większość ciepła oddaje w drodze konwekcji – procesu polegającego na ogrzewaniu powietrza po jego kontakcie z grzałką (wymiennikiem ciepła) w grzejniku; konwekcja ma tę zaletę, że temperatura jest utrzymywana w miarę równomiernie w pomieszczeniu oraz że powierzchnia zewnętrzna grzejnika nie parzy
 
KOROZJA
Procesy naruszające strukturę materiału, prowadzące do jego uszkodzenia, wywołane wpływem środowiska, w którym znajduje się materiał. Można wyróżnić następujące rodzaje korozji: korozja atmosferyczna; korozja chemiczna; korozja elektrochemiczna; korozja biologiczna.
 
KOROZJA ATMOSFERYCZNA
Niszczące działanie powietrza atmosferycznego i wody. Związkami powodującymi korozję są gazy i ich wodne roztwory w postaci kwasów lub zasad - np. tlenki siarki, tlenki azotu, amoniak. Woda atmosferyczna może być też roztworem innych czynników powodujących korozję. Korozja atmosferyczna jest odmianą korozji chemicznej lub elektrochemicznej - polega na reakcjach materiałów ze związkami zawartymi w atmosferze. Korozja może dotyczyć wielu substancji: metalu, kamienia, betonu, szkła, drewna, papieru, środków barwiących, powłok lakierniczych.
 
KOROZJA BIOLOGICZNA (BIOKOROZJA)
Korozja zachodząca pod wpływem oddziaływania mikroorganizmów na materiał.

KOROZJA CHEMICZNA
Korozja powodowana działaniem substancji chemicznych. Polega na reakcji chemicznej czynnika korozyjnego z niszczonym materiałem, jednak bez udziału przpeływu prądu lektrycznego. Powstające związki mogą powodować dalsze niszczenie materiału, ale też przyczynić się do jego ochorny (produkt korozji tworzy powłokę ochronną). Przykładem "pozytywnego" produktu korozji jest patyna (mieszanina związków miedzi), chroniąca wyroby miedziane przed dalszą korozją.
 
KOROZJA ELEKTROCHEMICZNA
Korozja zachodząca w wyniku reakcji elektrochemicznej, czyli reakcji chemicznej z wytworzeniem ogniw elektrochemicznych i przepływem prądu elektrycznego. Korozja elektrochemiczna jest najczęściej wynikiem reakcji metalu z wodnym roztworem elektrolitu (np. kwasu) - stanowi ona zagrożenie dla niewłaściwie wykonanych instalacji wodnych. Odmianą korozji elektrochemicznej jest korozja kontaktowa.
 
KOROZJA KONTAKTOWA
Odmiana korozji elektrochemicznej, powstająca na styku dwóch metali, jeśli różnica ich potencjałów elektrycznych jest większa niż 0,27V. Wytwarza się wówczas ogniwo elektrochemiczne - metal o niższym potnecjale elektrycznym ulega zniszczeniu. Korozja kontaktowa ma najczęściej miejsce wtedy, kiedy niewłaściwie łączy się metale w instalacji wodnej lub grzewczej (np. miedź ze stalą lub miedź z aluminium). 
 
KOTŁOWNIA
Zespół urządzeń, w których dzięki spalaniu paliw wytworzony jest czynnik grzejny o wymaganej temperaturze i ciśnieniu, znajdujących się w odrębnym pomieszczeniu ( ewent. zespole pomieszczeń budynku). W skład zespołu wchodzą urządzenia zabezpieczające proces spalania paliwa i wytwarzania czynnika grzejnego, urządzenia utrzymujące ciśnienie i temperaturę czynnika grzejnego na żądanym poziomie oraz zapewniające stały obieg czynnika grzejnego, a także urządzenia pomiarowe, regulacyjne i rejestrujące.
 
KRATKA HIGROSTEROWANA
Element montowany na wlocie do kanału wentylacyjnego, umożliwiający sterowanie ilością usuwanego powietrza w zależności od zawartości wilgoci w pomieszczeniu.
 
KRATKA WENTYLACYJNA
Element kończący urządzenie wentylacyjne od strony pomieszczenia wentylowanego, osadzony w ściance przewodu lub w przegrodzie budowlanej, nadający przepływającemu strumieniowi powietrza odpowiedni charakter i kierunek.
 
KRATKA WYCIĄGOWA
Wykończenie wentylacji mechanicznej - element zamykający wlot do kanału. Zadaniem kratki jest nadanie estetycznego wyglądu wlotowi przewodu, przystosowana jest do większych prędkości niż kratka wywiewna.
 
KRATKA WYWIEWNA
Wykończenie wentylacji grawitacyjnej - element zamykający wlot do kanału. Zadaniem kratki wywiewnej jest nadanie estetycznego wyglądu wlotowi przewodu, może też pełnić inne zadania.

KSZTAŁTKA
Łączniki do rur instalacyjnych, pozwalające na zmianę kształtu instalacji (kierunku rur, średnicy). Kształtkami są kolana, trójniki, czwórniki, redukcje.
 
KUBATURA
Objętość pomieszczenia lub budynku wyrażona w m3. Kubaturę budynku oblicza się mnożąc powierzchnię jego rzutu w obrysie ścian zewnętrznych przez jego wysokość.

KURTYNY POWIETRZNE
Urządzenia służące do oddzielania dwóch klimatów, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia; stosuje się je przy wejściach do obiektów handlowych, budynkach użyteczności publicznej, szpitalach, itd.

do góry           nie znalazłem hasła!




L______________________________________

LAMELE
Elementy grzejnika (żeberka)

LEGALIZACJA WODOMIERZA
Sprawdzenie wodomierza na odpowiednim stanowisku pomiarowym i dopuszczenie go do użytkowania. Legalizacją bywa też nazywany dokument dopuszczający do użytkowania – poprawna nazwa tego dokumentu to cecha legalizacyjna.
 
LEGIONELLA (PNEUMOPHILIA)
Gatunek bakterii bytujący w urządzeniach wodnych (instalacja wody ciepłej, instalacja klimatyzacyjna), które mogą powodować niebezpieczne choroby płuc i mniej groźne choroby układu pokarmowego. Niebezpieczna jest forma wchłaniana drogą oddechową (krople z perlatora prysznica, klimatyzacja ze zraszaczem). Dobre warunki do rozwoju to zaleganie wody w urządzeniach, dlatego perlator i klimatyzacja powinny być regularnie czyszczone i dezynfekowane. Bakterie te giną dopiero przy temperaturze ok. 65ºC.
 
LEGIONELLOZA
Nieswoista choroba płuc powodowana przez bakterie z rodzaju Legionella.

LICZNIK ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Układ pomiarowy zużycia energii elektrycznej, instalowany na koszt przedsiębiorstwa energetycznego i będący jego własnością.

LICZNIK PRZEDPŁATOWY
Układ pomiarowo - rozliczeniowy energii elektrycznej, w którym dopływ energii elektrycznej zostaje uruchomiony po uiszczeniu z góry należności za określoną ilość energii

LPG (liquified petroleum gas)
Gaz płynny propan-butan używany między innymi w piecykach gazowych przenośnych lub kotłach c.o.

do góry           nie znalazłem hasła!
 



M______________________________________

MAGNETYZER
Inaczej odkamieniacz, urządzenie służące do usuwania kamienia kotłowego z rur i wody płynącej przez rury. Wytwarzając pole magnetyczne uniemożliwia cząseczkom tworzącym kamień kotłowy osiadanie.
 
MIANO COLI
Wskaźnik mikrobiologiczny jakości wody; najmniejsza objętość wody, w jakiej stwierdzono obecność przynajmniej jednej komórki bakteryjnej z rodzaju coli. Przykładowo, miano coli o wartości 100 oznacza, że komórki bakteryjne stwierdzono w 100 cm3 wody. Im wyższe miano coli, tym lepszy stan sanitarny wody.

MIARKOWNIK CIĄGU KOMINOWEGO
Miarkownik ciągu jest automatycznym urządzeniem termostatycznym przeznaczonym do regulacji temperatury w kotłach opalanych paliwem stałym.Głowica termostatyczna regulatora, pod wpływem wahań temperatury wody w kotle, przy pomocy dźwigni i łańcucha lub linki otwiera lub przymyka przesłonę, zwiększając lub zmniejszając dopływ powietrza do paleniska. Zainstalowanie miarkownika ciągu polega na jego wkręceniu bezpośrednio do płaszcza wodnego. Ustawienie żądanej temperatury kotła uzyskuje się przez ustawienie pokrętła nastawczego na regulatorze.

MIKROBRYKIETY (PELETY)
Granulki wykonane przez sprężanie (zagęszczanie i formowanie pod wpływem ciśnienia) odpadów powstałych przy obróbce drewna (trocin, ścinek, wiórów). Coraz częściej pelety powstają z drewna produkowanego specjalnie na potrzeby energetyczne (np. wierzba). Służą jako pełnowartościowyt materiał opałowy. Mają kształt walcowaty, ok. 20 - 30 mm długości i ok. 8 mm średnicy. 
 
MOC
ilość energii dostarczana w jednostce czasu, mierzona w watach (W) lub jednostkach pochodnych - kilowatach (kW), megawatach (MW), gigawatach (GW),

MOC DYSPOZYCYJNA
Moc osiągalna pomniejszona o ubytki na remonty i ubytki (eksploatacyjnbe i losowe).

MOC GRZEWCZA
miara podawana w kilowatach określająca jaką ilość ciepła grzejnik może maksymalnie dostarczyć do pomieszczenia
 
MOC KOTŁA
Ilość energii cieplnej oddawana użytecznie czynnikowi grzewczemu w jednostce czasu.

MOC PRZYŁĄCZENIOWA
Największa moc czynna pobierana przez odbiorcę określona w odpowiedniej umowie między dostawcą a odbiorcą energii.
 
MOC PRZYŁĄCZENIOWA
Największa moc czynna pobierana przez odbiorcę określona w odpowiedniej umowie między dostawcą a odbiorcą energii.
 
MOC PRZYłĄCZENIOWA
Największa moc czynna pobierana przez odbiorcę określona w odpowiedniej umowie między dostawcą a odbiorcą energii.

MOC POBRANA
Największy 15 minutowy pobór mocy czynnej z sieci w okresie rozliczeniowym

MOC UMOWNA
„Moc czynna pobierana lub wprowadzana do sieci, określana w umowie o świadczenie usług przesyłowych lub umowie sprzedaży energii jako wartość maksymalna ze średnich wartości tej mocy w okresie 15 minut lub, jeżeli urządzenia pomiarowe na to pozwalają, w okresie godziny." (Rozporządzenie Przyłączeniowe par. 2 pkt 9).

MOSTEK TERMICZNY (CIEPLNY)
fragment konstrukcji (np. spoiny wypełnione zaprawą w ścianach murowanych, słupy i rygle w ścianach, ościeża, nadproża), który wykonany jest z materiałów lepiej przewodzących ciepło niż pozostałą część ściany. Mostek cieplny pogarsza izolacyjność cieplną budynku. Może powstać też poprzez nieszczelności w izolacji lub jej złe zamocowanie.
 
MUFA
Złączka umożliwiająca połączenie dwóch odcinków rur - dwa końce rur są wsuwane do mufy. Może być gwintowana (wówczas gwinty wewnętrzne mufy muszą być zgodne z gwintami zewnętrznymi rur) lub umożliwiająca połączenie zaciskowe. Istnieją też mufy redukcyjne, umożliwiające łączenie rur o różnych średnicach.

do góry           nie znalazłem hasła!


 



N______________________________________

NACZYNIE WZBIORCZE
Zbiornik przyłączony do sieci rurociągów, którego zadaniem jest przyjęcie wody w instalacji ogrzewania wodnego, której objętość wzrasta wskutek wzrostu temperatury.

NAPIĘCIE
Różnica potencjałów (rodzaj elektrycznego ciśnienia) pomiędzy dwoma punktami w obwodzie, mierzony w woltach (V).
 
NAWIEWNIK
Urządzenie wentylacyjne zamocowane w ścianie lub oknie zapewniające i regulujące przepływ powietrza do domu.
 
NAWIEWNIK AKUSTYCZNY
Nawiewnik, który dzięki swojej konstrukcji ma większą izolacyjność akustyczną (powoduje powstawanie mniejszego hałasu).
 
NAWIEWNIK HIGROSTEROWALNY
Nawiewnik, który zapewnia regulację wymiany powietrza pod wpływem zmian wilgotności; 
 
NEGAWAT
Jednostka poszanowania energii - odpowiada watowi zaoszczędzonej, niewyprodukowanej energii. Pojęcie negawata zostało wprowadzone w latach 70-tych.

NISKOTEMPERATUROWY ELEMENT GRZEJNY
Element grzejny jest częścią urządzenia grzewczego, który oddaje ciepło do otoczenia; niskotemperaturowy element grzejny oznacza, że jest zabezpieczenie przed oparzeniem – jego powierzchnia nie rozgrzewa się do skrajnych temperatur.

NORMA IP
obudowy urządzeń grzewczych zapewniają różne stopnie ochrony; ochrona ta jest określana uniwersalnie przez kody IP; każde urządzenie ma swój kod odpowiadający stopniowi ochrony przed oparzeniem (wkładaniem przedmiotów) i wilgocią.

do góry           nie znalazłem hasła!


 



O______________________________________


OBCIĄŻENIE CIEPLNE POWIERZCHNI
Ilość ciepła przejmowanego przez jednostkę powierzchni ogrzewalnej w jednostce czasu w określonym miejscu.
 
OBCIĄŻENIE CIEPLNE RUSZTU
Ilość ciepła wytwarzana w jednostce czasu na jednostkę powierzchni rusztu.
 
OBCIĄŻENIE CIĘŻAROWE RUSZTU
Masa dostarczonego do paleniska paliwa na jednostkę powierzchni rusztu w jednostce czasu.
 
OBCIĄŻENIE CZĘŚCIOWE KOTŁA
Obciążenie kotła mniejsze od 100% mocy znamionowej.
 
OBCIĄŻENIE KOTŁA
Stosunek uzyskiwanej mocy do mocy znamionowej kotła podawany w procentach mocy znamionowej. 
 
OBIEKT BUDOWLANY 
Budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowlA stanowiącą całość techniczno-użytkową, wraz z instalacjami i urządzeniami, oraz budowla małej architektury.

OBWÓD
Końcowy odcinek instalacji elektroenergetycznej (przewody wyprowadzone z tablicy rozdzielczej do odbiorników, opraw oświetleniowych, gniazdek) posiadający odrębne zabezpiecznie.

OCIEPLENIE
Warstwowy zestaw izolacyjny wykończony wyprawą tynkarską (elewacyjną), zbudowany z materiałów o wzajemnie dopasowanych właściwościach fizykomechanicznych.

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
zespół środków technicznych zapobiegających porażeniom prądem elektrycznym ludzi i zwierząt w normalnych i zakłóceniowych warunkach pracy urządzeń elektrycznych; w urządzeniach niskiego napięcia rozróżnia się ochronę przeciwporażeniową przed dotykiem bezpośrednim (ochronę podstawową), przed dotykiem pośrednim (ochronę dodatkową) oraz ochronę uzupełniającą.
 
ODKAMIENIACZ
Inaczej magnetyzer, urządzenie służące do usuwania kamienia kotłowego z rur i wody płynącej przez rury. Wytwarzając pole magnetyczne uniemożliwia cząseczkom tworzącym kamień kotłowy osiadanie.
 
ODMULACZ
Element armatury oczyszczającej, którego zadaniem jest usunięcie bardzo drobnych cząstek stałych (cząstki osiadają na dnie urządzenia). Odmulacz jest stosowany w instalacji grzewczej, chroni pompę i inne wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne urządzenia.

ODNAWIALNE ŹRÓDŁO ENERGII
Źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię słoneczną występującą w rozmaitych postaciach, w szczególności promieniowania słonecznego, energii wiatru, czy biomasy, a także energię kinetyczną płynącej wody i wewnętrzne ciepło Ziemi. Do cech charakterystycznych OZE należy przede wszystkim to, że: są praktycznie niewyczerpalne, ich zasoby uzupełniane są nieustannie w procesach naturalnych, mogą dostarczać energii we wszystkich formach (cieplna, elektryczna, paliwa silnikowe), koszt paliwa (wiatr, woda, energia słoneczna, czy ciepło Ziemi) jest zerowy, z reguły nie zanieczyszczają środowiska, ich dostępność nie jest jednakowa w skali globalnej, występują jednak niemal wszędzie. Przy obecnym poziomie cywilizacji technicznej za odnawialne źródło energii można w pewnym sensie uznać także tę część odpadów komunalnych i przemysłowych, która nadaje się do energetycznego przetworzenia, zwłaszcza tworzywa sztuczne.

ODPORNOŚĆ OGNIOWA
Zdolność konstrukcji lub elementu budynku poddanego działaniu zminimalizowanych warunków fizycznych do spełniania w określonym czasie wymagań dotyczących nośności ogniowej.

ODZYSK CIŚNIENIA
Zjawisko występujące w instalacjach ciśnieniowych. Przepływ medium przez instalację powoduje stopniowy spadek jego ciśnienia. Jeśli jednak medium dzięki swoim własnościom przenosi się grawitacyjnie dzięki różnicy ciśnień (np. gaz lżejszy od powietrza będzie przesuwał się w górę, woda zasilająca w instalacji grzewczej będzie jako lżejsza wypychana przez wodę powrotną). W praktyce straty ciśnienia są mniejsze niż wynikało by to tylko z obliczeń hydraulicznych. Odzysk ciśnienia należy uwzględnić w obliczeniach, biorać pod uwagę różnicę wysokości oraz różnicę gęstości mediów (np. gaz - powietrze; woda powrotna-woda zasilająca).
 
ODŻELAZIACZ
Urządzenie do uzdatniania wód (w komunalnej stacji uzdatniania wody bądź domowe), którego zadaniem jest usunięcie z wody związków żelaza na drodze procesów fizycznych (napowietrzanie, filtracja) i chemicznych (koagulacja). 
 
OGNIWO FOTOWOLTAICZNE
Podstawowymi elementami ogniw fotoelektrycznych (PV) są specjalne półprzewodniki, które pod wpływem światła słonecznego wytwarzają prąd elektryczny (stały). Do tego celu najczęściej wykorzystywany jest krzem w postaci monokrystalicznej, polikrystalicznej lub amorficznej. Korzystne efekty są także osiągane przy stosowaniu tellurka kadmu (CdTe), selenku indowo-miedziowego (CIS) i arsenku gallu (GaAs). Najczęściej w ogniwach foto-woltaicznych stosowany jest krzem monokrystaliczny, który gwarantuje najwyższą sprawność przemiany energii słonecznej w energię elektryczną. Ten rodzaj ogniw fotowolta-icznych jest najczęściej grupowany w moduły o powierzchni ok. 1 m2 o mocach ok. 60-120 W. Moduły można z kolei dowolnie łączyć mechanicznie i elektrycznie w większe zestawy w zależności od potrzeb. Systemy fotowoltaiczne mogą być instalowane autonomicznie np. dla określonego budynku lub też mogą być przyłączone do sieci. Z uwagi na fakt, że osiągana moc instalacji jest wprost proporcjonalna do natężenia promieniowania słonecznego, najkorzystniej jest lokalizować je w regionach o bardzo dobrych warunkach nasłonecznienia.
Ogniwa fotowoltaiczne są od dawna stosowane w aparaturze wynoszonej w przestrzeń kosmiczną. Ich liczne moduły, rozkładane na orbicie w ogromne powierzchnie, wytwarzają dostateczną ilość energii elektrycznej dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego przedsięwzięcia badawczego.
Najpowszechniejsze zastosowanie znalazły ogniwa fotowoltaiczne w popularnych kalkulatorach, gdzie niejednokrotnie stosuje się hybrydowy system elektrycznego zasilania. Kalkulator może korzystać z ogólnodostępnej baterii lub też energii uzyskanej ze światła słonecznego.

OGRZEWANIE AKUMULACYJNE
Polega na przesunięciu w czasie okresów, w których energia cieplna jest magazynowana względem okresów, w których jest oddawana; jest to ogrzewanie elektryczne, pozwalające np. na wykorzystanie niższej, nocnej taryfy; energia cieplna jest oddawana również w okresie, gdy jest magazynowana.

OGRZEWANIE GRAWITACYJNE
Woda krąży w instalacji dzięki temu, że przy zmianie temperatury następuje zmiana jej gęstości; te systemy ogrzewania sprawdzają się jedynie w niewielkich budynkach
 
OKAP
Obudowa wentylacyjna usytuowana bezpośrednio nad źródłem wydzielania zanieczyszczeń powietrza, ciepła lub pary.
 
OKRES STAŁOPALNOŚCI
Czas spalania paliwa stałego wypełniającego zasobnik. podczas którego kocioł pracuje z określoną mocą bez obsługi, przy czym pozostała reszta żaru musi wystarczyć dla prawidłowego rozpalenia ponownie zasypanego paliwa. Pojęcie dotyczy kotłów z rusztem stałym i ręcznym okresowym napełnianiem zasobnika.
 
OLŚNIENIE
Warunki widzenia powstałe na skutek niewłaściwego zakresu (rozkładu) oświetlenia lub zbyt dużych kontrastów świetlnych, które powodują uczucie dyskomfortu lub uniemożliwiają rozpoznawanie szczegółów.
 
OPÓR CIEPLNY R
Opór stawiany przepływającemu strumieniowi cieplnemu; opór cieplny wyraża się stosunkiem średniej różnicy temperatur do wartości strumienia cieplnego; w zależności od charakteru strumienia cieplnego rozróżnia się: opór przewodzenia ciepła (przegrody), opór przejmowania ciepła, opór przenikania ciepła.

OPÓR PRZEWODZENIA CIEPŁA
Opór cieplny wyrażony stosunkiem grubości przegrody do współczynnika przewodzenia ciepła materiału przegrody; jest to odwrotność wielkości odpowiadającej ilości ciepła przewodzonego przez powierzchnię 1 m2 przegrody w czasie jednej godziny przy różnicy temperatur równej 1°C.
 
OSAD CZYNNY
Zespół mikroorganizmów (bakterie, grzyby, glony, pierwotniaki), swobodnie zawieszony w wodzie. Zadaniem osadu czynnego jest przekształcanie zanieczyszczeń do nieszkodliwych związków mineralnych – dwutlenek węgla, wodę i amoniak. Organizmy osadu czynnego tworzą kłaczki, które są mieszane z napowietrzanymi ściekami. Dzięki temu mikroorganizmy przeprowadzają swoje procesy życiowe, w praktyce oczyszczając ścieki. Technika osadu czynnego wykorzystywana jest w oczyszczalniach przydomowych.
 
OSADNIK GNILNY (WSTĘPNY)
Urządzenie do podczyszczania (wstępnego oczyszczenia) ścieków. W osadniku przebiega zmieszanie i wyrównanie składu ścieków, beztlenowe (stąd nazwa „gnilny”) procesy ich rozkładu oraz oczyszczanie mechaniczne: oddzielenie cząstek stałych. Części stałe mogą opadać na dno (sedymentować) lub pływać po powierzchni – będą wówczas zatrzymane na filtrze osadnika. 

OSPRZĘT (ARMATURA)
Wyposażenie rurociągów instalacyjnych (wodociągów, gazociągów, rur kanalizacyjnych i grzewczych), na które składają się zawory, kurki, zasuwy, baterie i inne.

OSUSZACZE ADSORPCYJNE
Najważniejszym elementem osuszacza adsorpcyjnego jest rotor. Jest to element cylindryczny złożony z równoległych kanalików pokrytych substancją silnie higroskopijną - krzemem metalicznym.Działanie urządzenia polega na obróbce dwóch przeciwbieżnych strumieni powietrza - strumienia procesowego i strumienia regeneracyjnego. Większy strumień procesowy jest zasysany przez wentylator na rotor. Na jego powierzchni następuje adsorpcja wody z powietrza, po czym suche już powietrze opuszcza urządzenie. Wilgoć, która pozostała wchłonięta przez rotor musi zostać usunięta dla zapewnienia mu ciągłej zdolności osuszania. Odbiór wilgoci realizowany jest przez drugi strumień powietrza (mniejszy). Powietrze to po podgrzaniu przez nagrzewnicę do temperatury 120-140°C kierowane jest na rotor. Tam wysoka energia powietrza powoduje szybkie odparowanie wody, po czym bardzo wilgotne powietrze regeneracyjne opuszcza urządzenie. Powolnie obracający się rotor odbiera, więc wilgoć z powietrza procesowego i przekazuje ją do powietrza regeneracyjnego.

OSUSZACZE KONDENSACYJNE
Działanie osuszaczy kondensacyjnych opiera się na wykorzystaniu układu chłodniczego. Strumień powietrza osuszanego jest zasysany przez wentylator na powierzchnię chłodnicy, gdzie następuje obniżenie temperatury powietrza poniżej punktu rosy. Powoduje to skroplenie pary wodnej zawartej w powietrzu i osadzenie kropel wody na powierzchni chłodnicy. Osuszone powietrze przepływa teraz na nagrzewnicę, po czym opuszcza osuszacz. Temperatura powietrze wylotowego jest o około 5 a 8°C wyższa w stosunku do temperatury powietrza zasysanego przez urządzenie. Skroplona na powierzchni chłodnicy para wodna spływa po niej do tacki ociekowej, z której może być zbierana do zbiornika lub odprowadzana wężem w sposób ciągły.

OSUSZACZE POWIETRZA
Przeznaczone są do pracy w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie w zależności od potrzeb należy: utrzymywać niską wilgotność powietrza (muzea, archiwa, magazyny materiałów higroskopijnych), odbierać stałe zyski wilgoci (baseny), zapewnić odpowiednią ilość suchego powietrza dla procesu suszenia (osuszanie budowlane, prace remontowe, suszenie produktów w przemyśle), utrzymać niski punkt rosy (pompownie, stacje uzdatniania wody). Praca osuszaczy powietrza oparta jest na zjawisku skraplania pary wodnej na chłodnej powierzchni (osuszacze kondensacyjne) lub na wchłanianiu wilgoci przez higroskopijny adsorbent (osuszacze adsorpcyjne).

OTWARTA KOMORA SPALANIA
Do kotłów z otwartą komorą spalania dostarczana jest stała ilość powietrza, co wywołuje ich chłodzenie od wewnątrz i straty energetyczne; lepsze są kotły z zamkniętą komorą spalania
 
OŹE
Odnawialne Źródła Energii. Źródła energii niewyczerpalne przez to, że wykorzystują energię słoneczną występującą w rozmaitych postaciach: promieniowania słonecznego, energii wiatru, biomasy, a także energię płynącej wody i geotermalną (wewnętrzne ciepło Ziemi).

do góry           nie znalazłem hasła!


 



P______________________________________

PALIWO PŁYNNE
Gaz płynny, olej, nafta; pochodzi z zasobów raczej nieodnawialnych, jest droższe od paliwa stałego.

PALIWO STAŁE
Węgiel, drewno, słoma; pochodzi w większej części z zasobów odnawialnych, jest tańsze, trudniejsze do zmagazynowania.

PALNIK
Urządzenie do wytwarzania mieszaniny paliwa i utleniacza (powietrze lub tlen) w celu wytwarzania ciepła. Przez palnik doprowadza się substancję palną do miejsca spalania w sposób zapewniający dobre jej wymieszanie z powietrzem lub tlenem i regulowanie spalania odpowiadające wymaganym warunkom.
 
PALNIK AUTOMATYCZNY
Palnik wyposażony w samoczynnie działające urządzenie służące do rozruchu, zdalnego zapalania, kontroli płomienia, kontroli ciśnienia paliwa i powietrza, sterowania i sygnalizacji oraz zawór odcinający.
 
PALNIK GAZOWY INŻEKTOROWY
Inaczej atmosferyczny, palnik, w którym paliwo gazowe wypływające z dyszy inżektora do mieszalnika zasysa powietrze pierwotne niezbędne do spalania.
 
PALNIK NADMUCHOWY
Inaczej ciśnieniowy, palnik dwuprzewodowy podający w sposób wymuszony paliwo i powietrze niezbędne do spalania paliwa.
 
PALNIK RETORTOWY
Blok żeliwny lub ze stali z lejowatym zagłębieniem, zaopatrzonym w otwory doprowadzające powietrze. Paliwo doprowadzanie jest do nie go od dołu Kocioł - urządzenie do wytwarzania pary oraz podgrzewania wody lub powietrza kosztem ciepła uzyskanego przez spalanie paliwa. 
 
PELETY (MIKROBRYKIETY)
Granulki wykonane przez sprężanie (zagęszczanie i formowanie pod wpływem ciśnienia) odpadów powstałych przy obróbce drewna (trocin, ścinek, wiórów). Coraz częściej pelety powstają z drewna produkowanego specjalnie na potrzeby energetyczne (np. wierzba). Służą jako pełnowartościowyt materiał opałowy. Mają kształt walcowaty, ok. 20 - 30 mm długości i ok. 8 mm średnicy. 
 
PESZEL
Karbowana rura osłonowa z tworzywa sztucznego (najczęściej polipropylenu) stosowana do zabezpieczenia przewodów prowadzonych w ścianach lub pod posadzką. Stosowany w instalacjach wodociągowych, grzewczych i energetycznych.
 
PIERŚCIEŃ BIAŁECKIEGO
Kształka metalowa (najczęściej ze stali kwasoodpornej; miedzi; aluminium) w postaci ażurowego walca z odpowiednio ukształtowanymi półeczkami wewnętrznymi i szczelinami. Pierścienie są wykorzytywane do wypełnienia (złoża) biologicznego w oczysczalniach przydomowych.

PION KANALIZACYJNY
Inaczej rura spustowa, odcinek kanalizacji sanitarnej, zbierający ścieki z poszczególnych kondygnacji i odprowadzający je do poziomu kanalizacyjnego (przewodu odpływowego).
 
PION WODOCIĄGOWY
Główny odcinek instalacji wodociągowej łączący przewód doprowadzający wodę do domu z kolejnymi piętrami. 

PIROLIZA
Proces suchej destylacji drewna, polegający na termicznym rozkładzie substancji organicznych i nieorganicznych w czasie ograniczonej dostawy tlenu. Proces ten wykorzystywany jest do pozyskiwania z drewna gazu drzewnego.

PŁOMIEŃ DYŻURNY
Płomień palący się na stałe, który powoduje automatyczne zapalenie palnika głównego, gdy odkręcamy wodę; znacznie zwiększa roczne zużycie gazu.

PŁYNNA REGULACJA MOCY
Opcja umożliwiająca bardzo precyzyjne ustawienie mocy działania kotła a zarazem oszczędzania energii.

PODCIŚNIENIE
Ciśnienie mniejsze od ciśnienia atmosferycznego.
 
PODEJŚCIE KANALIZACYJNE
Prowadzony ze spadkiem odcinek rury kanalizacyjnej, odprowadzający ścieki z urządzenia lub przyboru kanalizacyjnego do pionu.
 
PODEJŚCIE WODOCIĄGOWE
Odcinek łączący pion wodociągowy z punktem poboru wody (bateria, zawór czerpalny).
 
POLWINIT
Tworzywo sztuczne na bazie plastyfikowanego polichlorku winylu, stosowane jako izolacja i osłona przewodów elektrycznych. Wykazują odporność na działanie płomienia, oleju, ozonu, promieni UV.
 
POMPA
Urządzenie zmieniające energię mechaniczną na energię potencjalną, kinetyczną lub potnecjalną cieczy. Pompa wytwarza różnicę ciśnień między stroną ssawą a tłoczną (wlotem i wylotem). 

POMPA CIEPŁA
Urządzenie służące do zwiększania poziomu energetycznego energii cieplnej poprzez wykorzystanie pracy mechanicznej. Pompa ciepła pozwala na efektywne wykorzystnie ciepła odpadowego, ciepła z wód geotermalnych, ciepła gruntu.

POWIERZCHNIA OGRZEWALNA KOTŁA
Suma powierzchni kotła, które z jednej strony stykają się z czynnikiem grzewczym (woda, para), a z drugiej strony z ośrodkiem przekazującym ciepło, to jest żarzącym się opałem, gazami spalinowymi. popiołem, obmurzem komory paleniskowej lub podlegają działaniu promieniowania. Powierzchnię ogrzewalną liczy się po stronie ośrodka przekazującego ciepło. Przy obliczaniu powierzchni żeber wliczą się całą ich powierzchnię od strony ośrodka przekazującego ciepło.
 
POWIERZCHNIA RUSZTU
Suma powierzchni rusztowin i szczelin międzyrusztowych stykających się z paliwem.
 
POWIETRZE DO SPALANIA
Całkowita ilość powietrza uczestnicząca w procesie spalania.
 
POZIOM KANALIZACYJNY
Inaczej przewód odpływowy, prowadzony ze spadkiem odcinek rury kanalizacyjnej, odbierający ścieki z pionu kanalizacyjnego.
 
POZIOM KANALIZACYJNY GŁÓWNY
Inaczej przewód główny, poziom kanalizacyjny zbierający ścieki ze wszystkich pozostałych poziomów i wyprowadzający je poza budynek.
 
POZIOM WÓD GRUNTOWYCH
Powierzchnia wody w warstwie wodonośnej, pozostająca tylko pod wpływem ciśnienia atmosferycznego.

PRĄD STAŁY
Prąd elektryczny płynący przez przewodnik zawsze w tym samym kierunku.

PRĄD ZMIENNY
Prąd przepływający przez przewód tam i z powrotem, zwykle pięćdziesiąt razy na sekundę, czyli z częstotliwością określoną jako 50 herców (50 Hz).

PRĄD ZWARCIA
Prąd płynący w instalacji, gdy uszkodzona jest izolacja przewodów, osprzęt lub urządzenie elektryczne.

PREFABRYKAT
Element wykonany poza miejscem jego wbudowania, stosowany przeważnie bez zmiany wymiarów i kształtów.

PRIORYTET C.W.U.
Kotły przeznaczone do ogrzewania centralnego oraz do podgrzania wody; najpierw ogrzewają wodę, a resztę mocy wykorzystują do centralnego ogrzewania; gdy zużywamy wodę „priorytetem” kotła będzie podgrzanie wody użytkowej.

PRZEPŁYWOWY PODGRZEWACZ WODY
Urządzenie ogrzewające wodę przepływającą przez nie; sposób działania powoduje, że im mniejszy strumień, tym cieplejsza woda.

PROMIENIOWANIE
Różni się od ogrzewania konwekcyjnego; podstawowe różnice polegają na tym, że temperatura powierzchni ogrzewanych jest wyższa od temperatury powietrza w pomieszczeniu oraz że oddziaływanie powierzchni grzejnej ma charakter punktowy, kierunkowy; ciepło wydziela się na danym obiekcie

PROMIENNIK
Grzejnik, który większą część ciepła oddaje poprzez promieniowanie (patrz promieniowanie.

PRZECIĄŻENIE KOTŁA
Obciążenie kotła większe od 100% mocy znamionowej.
 
PRZEPIĘCIE
Wzrost napięcia w instalacji elektrycznej do wartości większej niż najwyższe przewidziane napięcie. Przepięcie może pojawić się przy włączaniu/wyłączaniu urządzeń (przepięcie łączeniowe); może być też spowodowane zwarciem, wyładowaniem iskrowym lub bezpośrednim uderzeniem pioruna w budynek lub sieć przesyłową (przepięcie atmosferyczne). Przepięcie prowadzi do uszkodzenia lub nawet zniszczenia urządzeń elektrycznych.

PRZEPOMPOWNIA
Kompletne urządzenie przeznaczone do przepompowania ścieków w instalacjach i sieciach, w których lokalnie niemożliwy jest przepływ grawitacyjny. Przepompownia składa się ze zbiornika, w którym umieszczony jest zestaw pompowy. Pompa ma za zadanie podnieść ścieki na określoną wysokość oraz (jeśli jest taka konieczność) dalsze przetłoczenie ścieków. Przepompownia wyposażona jest też w automatykę i sterowanie.
 
PRZESYŁ
Transport energii elektrycznej siecią przesyłową wysokiego napięcia (220 i 400 kV) od wytwórców do dystrybutorów. W Polsce sieć przesyłowa należy do Polskich Sieci Elektroenergetycznych, a zarządza nią operator systemu przesyłowego - firma PSE-Operator SA.

PRZEWÓD FAZOWY
Przewód w normalnych warunkach znajdujący się pod napięciem i przewodzący prąd roboczy - oznaczany dużą literą L i cyframi od 1 do 3: L1, L2, L3.
 
PRZEWÓD KANALIZACYJNY DRUGORZĘDNY
Inaczej przewód odpływowy drugorzędny, poziom kanalizacyjny zbierający ścieki z pionu i odprowadzający je do poziomu głównego.

PRZEWÓD NEUTRALNY
(dawna nazwa "zerowy") przewód w normalnych warunkach mogący znaleźć się pod napięciem; przewodzący prąd roboczy w obwodach jednofazowych; oznacza się dużą literą N.
 
PRZEWÓD POWIETRZNO - SPALINOWY
Przewód skladający się z dwóch przewodów koncentrycznych ("rura w rurze") służących do doprowadzenia powietrza z zewnątrz budynku i odprowadzenia spalin na zewnątrz. Przewód stosowany jest w kotłach z zamkniętą komorą spalania.
 
PRZEWYMIAROWANIE
Dobranie na etapie projektu parametrów zbyt dużych w stosunku do rzeczywistych potrzeb.
 
PRZEWYMIAROWANIE INSTALACJI
Dobranie średnic rur instalacyjnych zbyt dużych w stosunku do zaplanowanego przepływu, czego skutkiem są zbyt małe prędkości w rurociągach.
 
PRZEWYMIAROWANIE KOTŁA
Dobór mocy kotła za dużej niż rzeczywiście jest potrzebna do ogrzania budynku. 

PRZYKANALIK
Odcinek rury kanalizacyjnej (sanitarnej lub zbiorczej) łączącej budynek z kolektorem kanalizacyjnym.

PRZYŁĄCZE
Przyłącze jest to odcinek sieci (energetycznej, wodociągowej itd) służący do połączenia instalacji (elektrycznej, wodciągowej itd) odbiorcy z siecią (energetyczną, wodociągową itd).
 
PUNKT ROSY
Temperatura, w której podczas izobarycznego ochładzania pary nienasyconej (zawartej w wilgotnym gazie) przechodzi ona w stan nasycenia i pojawiają się pierwsze krople cieczy.
 
PUZZOLANA (PUCOLANA)
Ceramiczny materiał budowlany, stosowany jako złoże w oczyszczalniach biologicznych opartych na złożu zraszanym. Materiał ten ma formę pyłu (popiołu). Puzzolana naturalna jest pochodzenia wulkanicznego, można też odzyskiwać ją z dymów kotłowni przemysłowych. Głównym składnikiem jest krzemionka w postaci drobnych zaokrąglonych ziaren. 
 
PŁOMYK DYŻURNY
Niewielki płomyk, przy głównym palniku urządzenia gazowego, służący do zapłonu palnika głównego. Aby urządzenie gazowe było w ciągłej gotowości do pracy, płomyk dyżurny musi być cały czas zapalony.

do góry           nie znalazłem hasła!


 



R______________________________________

RADIATOR
Grzejnik, element lub zespół elementów odprowadzających ciepło do otoczenia (powietrza).

RASTER
Osłona oprawy oświetleniowej wykonana z elemntów przezroczystych lub nieprzezroczystych, rozmieszczonych tak, by ukryć źródła światła (tak, aby nie były widoczne pod określonym kątem).
 
REGENERACJA WODOMIERZA
Naprawa polegalizacyjna wodomierza polegająca na usunięciu kamienia kotłowego z elementów metalowych, wymianie uszkodzonych i zniszczonych części oraz oczyszczeniu części plastikowych.
 
REGULATOR POGODOWY
Urządzenie automatyczne sterujące pracą kotła zależnie do temperatury zewnętrznej. Ustawia pracę kotła tak, by podawał optymalną temperaturę na zasilanie instalacji. Gdy temperatura na zewnątrz obniża się to wzrasta temperatura zasilania i odwrotnie. Regulator można ustawiać na cykle pracy z obniżoną i komfortową temperaturą.

REGULATOR TEMPERATURY
Termostat, urządzenie umożliwiające sterowanie temperaturą grzejników i innych urządzeń grzewczych.
 
REKUPERACJA

Odzysk energii (najczęście w postaci ciepła); w instalacjach zjawisko to wykorzystywane jest przy odzysku ciepła ze zużytego powietrza odporwadzanego z instalacji wentylacyjnej.
 
REKUPERATOR
Wymiennik, który odbiera ciepło powietrzu wyrzucanemu z instalacji wentylacyjnej i przekazuje je powietrzu świeżemu. Rekuperator umożliwia odzysk ciepła z wentylacji mechanicznej.

REMONT
Wykonanie w istniejącym obiekcie robót budowlanych polegających na odtwarzaniu stanu pierwotnego, ale nie będących zabiegami konserwacyjnymi.

REWIZJA (CZYSZCZAK)
Kształtka w postaci krótkiego odcinka rury z bocznym otworem nakrytym pokrywką mocowaną na śruby. Czyszczak jest włączany w rury kanalizacyjne (sanitarne bądź rynny) i służy do łatwego badania i czyszczenia rury.

REZERWA MOCY
Zdolność jednostek wytwórczych do podjęcia w różnym czasie wytwarzania i dostarczania energii elektrycznej do sieci, nie wykorzystywana w danym okresie.
 
RLM
Równoważna liczba mieszkańców, umowny parametr określający wielkość urządzeń do oczyszczania ścieków. Oparty jest na założeniu, że każda osoba produkuje 160 dm3ścieków na dobę. W przypadku budownictwa mieszkaniowego RLM odpowiada liczbie mieszkańców. W przypadku oczyszczalni przyjmujących także ścieki specjalne każde źródło ścieków jest przeliczane na ilość mieszkańców. Przykładowo – jeśli zakład produkcyjny wytwarza 1,6 m3/d (1600 dm3), RLM wynosi 10 (tyle ścieków, ile wytwarzało by 10 osób).  
 
ROBOTY BUDOWLANE 
Prace polegające na wykonaniu, montażu, remoncie i rozbiórce obiektów budowlanych.

RURA PREIZOLOWANA
Rura (przede wszystkim do zastosowania w ciepłownictwie) fabrycznie wyposażona w warstwy izolacji cieplnej. Składa się z rury medialnej (zasadniczej rury transportującej czynnik - medium) oraz warstwy izolacyjnej. Niektóre rury preizlowane są wyposażone też w rury osłonowe.

RURA SPUSTOWA 1
Inaczej pion kanalizacyjny, odcinek kanalizacji sanitarnej, zbierający ścieki z poszczególnych kondygnacji i odprowadzający je do poziomu kanalizacyjnego (przewodu odpływowego).
 
RURA SPUSTOWA 2
Pionowy odcinek kanalizacji deszczowej, którego zadaniem jest zebranie wody deszczowej z odpowiedniego odcinka rynny i odprowadzenie jej poza budynek.
 
RURA WARSTWOWA
Rura na bazie tworzywa sztucznego, która składa się z kilku warstw. Oprócz warstw tworzywa sztucznego występują warstwy metalowe (najczęściej aluminium), których zadaniem jest stworzenie bariery antydyfuzyjnej (zapobieganie przenikaniu gazu); wzmocnienie rury oraz zmniejszenie współczynnika rozszerzalności cieplnej.
 
RURA WYWIEWA (WYWIEWKA)
Rura z odpowiednim daszkiem, wieńcząca pion kanalizacyjny. Zadaniem wywiewki jest wentylacja pionu kanalizacyjnego celem utrzymania w nim odpowiedniego ciśnienia. Wywiewka musi być wyprowadzona ok. 0,5 m nad dach, może mieć średnicę mniejszą niż pion kanalizacyjny.
 
RURA ZESPOLONA
Rura z wykorzystaniem dodatkowego materiału, stanowiąca całość - środkowa warstwa to zasadniczy materiał, wzmacniany dodatkowymi składnikami (np. rura polipropylenowa wzmacniana włóknem szklanym).
 
RYNNA
Poziomy (biegnący ze spadkiem) odcinek kanalizacji deszczowej, którego zadaniem jest zebranie wody deszczowej z połaci dachowej i odprowadzenie jej do odcinków pionowych (rur spustowych).

do góry           nie znalazłem hasła!


 



S______________________________________

SEDYMENTACJA
Ogólnie – osadzanie, opadanie pod wpływem sił grawitacji cząstek cięższych niż ciecz, w której są zawieszone. Wykorzystywana jest jako proces w oczyszczaniu ścieków, polegający na usuwaniu z wody zawiesin o ciężarze właściwym (gęstości) większej niż woda. Cząstki zawiesin pod wpływem sił grawitacyjnych opadają na dno zbiornika (osadnika), z którego są później ręcznie usuwane. 
 
SIEĆ
Instalacje połączona i współpracująca ze sobą, służące do przesyłania i dystrybucji energii. 
 
SIEĆ CIEPŁOWNICZA
Połączone ze sobą urządzenia lub instalacje, służące do przesyłania i dystrybucji ciepła ze źródeł ciepła do węzłów cieplnych,

SIEĆ GAZOWA
Przewody i armatura gazowa (dostarczające i rozprowadzające gaz) znajdujące się poza granicą nieruchomości. Granicą sieci jest kurek główny wraz z urządzeniami zabezpieczającymi.

SIEĆ PRZESYŁOWA
Sieci służące do przesyłu energii elektrycznej o napięciu wyższym niż 110 kV (220 kV i 400 kV).
 
SIEĆ GAZOWA PRZESYŁOWA
Sieć gazowa służąca do przesyłania gazu na duże odległości, w której panuje ciśnienie powyżej 0,5 MPa. 
 
SIEĆ GAZOWA ROZDZIELCZA
Sieć gazowa służąca do przesyłania i dystrybucji gazu pod ciśnieniem niższym niż 0,5 MPa.
 
SIEĆ ROZDZIELCZA
Sieć służącą do przesyłania i dystrybucji energii, o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV. 
 
SIEĆ WODOCIĄGOWA
Przewody, armatura i urządzenia wodociągowe (dostarczające i rozprowadzające wodę) znajdujące się poza granicą nieruchomości. Granicą sieci jest wodomierz główny na przyłączu wodociągowym.
 
SKIMER (SKIMMER)
Inaczej zbieracz powierzchniowy, przelew zasysający powierzchniową warstwę wody, służący do usuwania zanieczyszczeń powierzchniowych z basenu kąpielowego.

SPALINY
Gazy powstające podczas spalania paliw w wysokich temperaturach.
 
SPRAWNOŚĆ MAKSYMALNA KOTŁA
Największa sprawność cieplna uzyskiwana w obszarze od najmniejszej do największej mocy kotła.

SPRAWNOŚĆ CIEPLNA
Miara procentowa określająca wydajność urządzeń grzewczych w stosunku do wartości energetycznej stosowanego paliwa; wysoka to powyżej 85%.
 
SPRAWNOŚĆ OPTYMALNA KOTŁA
Największa sprawność cieplna uzyskiwana w obszarze technicznie i ekonomicznie uzasadnionej mocy kotła.
 
SPRAWNOŚĆ PALENISKA
Stosunek energii cieplnej wywiązującej się w palenisku do ilości energii cieplnej zawartej w paliwie doprowadzonym do paleniska w tym samym czasie.
 
STOPIEŃ OCHRONY
Miara ochrony zapewniana przez obudowę przed dostępem osób do części niebezpiecznych, wnikaniem obcych ciał stałych i wody.
 
STRATA CIŚNIENIA
Spadek ciśnienia wody w rurociągu na skutek przepływu wody po powierzchni rury (strata ciśnienia liniowa) lub poprzez kształtki i armaturę (strata miejscowa). Strata ciśnienia najczęściej podawana jest w mH2O (metrach słupa wody).
 
STRATA KOMINOWA
Wyraża w stosunku procentowym ta część energii cieplnej paliwa, która jest unoszona przez spaliny do komina na skutek określonej, wyższej od otoczenia temperatury spalin. Energia stracona w spalinach jest zwykle wykorzystywana do wytwarzania ciągu kominowego i pokonywania oporów aerodynamicznych w kanałach spalinowych kotła i komina.

STUDNIA
Pionowe lub skośne punktowe ujęcie wody podziemnej w postaci otworu wierconego lub kopanego aż do osiągnięcia poziomu wodonośnego.

STUDNIA ABISYŃSKA
Inaczej studnia wkręcana, abisynka, studnia wykonywana przez wkręcanie w grunt rury zakończonej stożkowatym ostrzem. Pobieranie wody następuje przez pompowanie ręczną dźwignią, co powoduje ruch tłoka i podniesienie słupa wody. Abisynka może pobierać wodę z głębokości 3 – 7 m. Nazwa pochodzi od Abisynii, gdzie w czasie wojny w 1868 r. Anglicy zastosowali tego typu studnie.
 
STUDNIA CHŁONNA
Studnia służąca do zbierania wody odpadowej (z drenażu, oczyszczalni biologicznej). Jej zadaniem nie jest zasilanie w wodę, tylko jej odbiór i przekazywanie w głąb gruntu („studnia odwrotna”).

STUDNIA GŁĘBINOWA (WIERCONA)
Studnia powstała w wyniku wiercenia ręcznego lub mechanicznego i wydobycia materiału skalnego za pomocą świdra. Studnia ta sięga do głębszych warstw wodonośnych (najczęściej przykrytych co najmniej jedną warstwą nieprzepuszczalną). 
 
STUDNIA KOPANA
Studnia zwykle zbudowana z kręgów betonowych, wykopana ręcznie lub za pomocą narzędzi. Ze względu na technologię wykonania nie jest zbyt głęboka i pobiera wodę z pierwszej, najpłytszej warstwy wodonośnej.
 
STUDNIA WIERCONA
patrz: STUDNIA GŁĘBINOWA
 
STUDNIA WKRĘCANA
patrz: STUDNIA ABISYŃSKA
 
STUDZIENKA DRENARSKA
Studzienka prefabrykowana bądź z kręgów betonowych, której zadaniem jest łączenie przewódów drenarskich; a także ich kontrola. 
 
STUDZIENKA REWIZYJNA
Inaczej kontrolna, studzienka z kręgów betonowych lub tworzyw sztucznych o średnicy najczęściej ok. 100 cm (dla większych głębokości 120 cm) zainstalowana na przewodzie kanalizacyjnym (na połączeniu przewodów, przy granicy nieruchomości, przy każdej zmianie kierunku, średnicy lub spadku lub w maksymalnej odległości co 35 m jeśli średnica przewodu wynosi do 0,15m oraz 50 m dla przewodów o większej średnicy.). Do studzienki można wejść celem zbadania przewodu kanalizacyjnego lub dokonania napraw.

STYK OCHRONNY
Element gniazda wtyczkowego lub innego urządzenia elektrycznego, służący do podłączenia przewodu ochronnego.
 
SURP
Sanitarne urządzenie rozdrabniająco - przetłaczające. Jest to urządzenie przeznaczone do obróbki ścieków odpływających z gospodarstw domowych (przede wszystkim toalet, ale też pralek, całej łazienki, kuchni): rozdrabniania (co umożliwia zmnaczne zmniejsze średnicy podejścia kanalizacyjnego, z obowiązujących 100 mm do nawet 25 mm) oraz przetłaczania, co umożliwia lokalizację przyborów sanitranych w dowolnym miejscu (nie musi być to 1 m od pionu kanalizacyjnego).SURPy występują jako przystawki do typowych misek ustępowych lub jako urządzenia wbudowane - tzw. kompakty. SURPy zasilane są prądem o napięciu 230 V, ich moc wynosi ok. 600W.
 
SYFON
Kształtka kanalizacyjna w postaci rury wygiętej w kolano, która umożliwia wytworzenie zamknięcia wodnego służącego do usuwania odorów z instalacji kanalizacyjnej.
 
SZAMBO
Zbiornik szczelny (z laminatu, polietylenu, żelbetu lub betonu) odpowiednio posadowiony, służący do gromadzenia ścieków bytowych. Szambo jest bezodpływowe i musi być opróżniane raz na kilkanaście dni.

SZAMOT
Materiał otrzymywany w wyniku zmielenia gliny ogniotrwałej po wypaleniu; wymieszany z plastyczną gliną ogniotrwałą, służy do wyrobu elementów palenisk kominkowych.
 
SZTANGA
Prosty odcinek rury instalacyjnej o długości 3 – 5 m.

SZYBA Z PIROLIZĄ
Szyba kominkowa, na której nie odkłada się sadza; piroliza to rozkład biomasy lub innego paliwa stałego pod wpływem dostarczonego ciepła, przy znacznym niedomiarze powietrza.

SZYBER
W górnej części wkładów i kaset kominkowych często umieszczony jest szyber; służy do regulowania siły ciągu oraz kontrolowania wydajności urządzenia; szyber pozwala też na regulację kierunku cyrkulacji spalin w komorze spalania.
 
SZYBKOZŁĄCZE
Elastyczny wąż z króćcem i kurkiem kulowym, przeznaczony do łatwego montażu urządzeń gazowych do instalacji gazowej.

do góry           nie znalazłem hasła!


 



T______________________________________

TARYFA
Zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, opracowany przez sprzedawcę i wprowadzany jako obowiązujący dla określonych w nim odbiorców w trybie określonym ustawą. 
 
TELEMETRIA
Wykonywanie pomiarów na odległość. W praktyce oznacza to zazwyczaj, że pomiary są dokonywane za pomocą urządzenie elektronicznego, które wyniki pomiarów przekazuje do bazy. 
 
TEMPERATURA BARWOWA
Określa wizualnie ciepły lub zimny charakter światła. Im wyższa temperatura barwowa tym bielsze (zimniejsze) jest światło.
 
TERMA
Boiler, elektryczny podgrzewacz wody z grzałką i ze zbiornikiem na wodę.

TERMOMODERNIZACJA
Wszelkie działania modernizacyjne i remontowe budynku, które prowadzą do zmniejszenia zużycia energii i obniżą koszty ogrzewania budynku. Do przedsięwzięć termomodernizacyjnych zalicza się zmianę źródła ciepła, wymianę instalacji grzewczej, docieplenie ścian, wymianę okien.

TERMOSTAT POKOJOWY
Jest najprostszym regulatorem instalacji centralnego ogrzewania; zadana temperatura nastawiana jest przez użytkownika na pokrętle termostatu.

TERMOWENTYLATOR
Znany jako dmuchawa lub farelka; urządzenie do podgrzewania świeżego powietrza nadmuchiwanego do pomieszczeń (wentylacja mechaniczna); niektóre mają opcję zimnego nadmuchu, przydatną w lecie.
 
TOPIK
Drucik znajdujący się wewnątrz wkładki bezpiecznika, który ulega stopieniu, kiedy natężenie przepływającego prądu jest większe niż wytrzymałość topika. We wkładce występują dwa topiki - główny i wskaźnikowy. Ich stopienie powoduje "przepalnie bezpiecznika", czyli przerwanie przpeływu prądu.

TRANSFORMATOR
Urządzenie służące do podnoszenia lub obniżania napięcia prądu elektrycznego. Podwyższanie napięcia powoduje zmniejszenie natężenia prądu elektrycznego i odwrotnie.

TRÓJNIK
Kształtka umożliwiająca połączenie trzech odcinków rur. Różne rodzaje trójników pozwalają na łączenie rur pod różnym kątem i w różnych płaszczyznach. Trójniki redukcyjne pozwalają na połączenie rur o różnych średnicach.
 
TRWAŁOŚĆ ZNAMIONOWA
Czas (w godzinach), po upływie którego 50% zainstalowanych lamp świeci.
 
TRYSKACZ
Stacjonarne urządzenie przeciwpożarowe, służące do zwalaczania pożaru w jego pierwszej fazie oraz jako urządzenie alarmowe. W tryskaczach znajduje się woda pozostająca pod ciśnieniem, która może być rozprowadzana w przypadku zagrożenia pożarowego.

TURBINA PAROWA
Silnik, w którym następuje zamiana energii cieplnej pary wodnej (wytworzonej w kotle parowym lub wytwornicy pary) na energię kinetyczną (głównie w wieńcu kierowniczym turbiny), gdzie w wieńcu wirnikowym zamieniana jest ona na energię ruchu obrotowego. Czynnikiem napędzającym jest para wodna.

TWS
Tworzywo Wzmocnione Szkłem - potocznie zwane laminatem poliestrowo-szklanym. Kompozyt składającym się z syntetycznych żywic zbrojonych odpowiednimi wzmocnieniami szklanymi. Stosowany jest też angielski skrót GRP (Glass Reinforced Plastic).

do góry           nie znalazłem hasła!
 



U______________________________________

UDERZENIE HYDRAULICZNE
Gwałtowny skok ciśnienia w rurach, najczęściej spowodowany zbyt dużą prędkością cieczy w rurociągu (dla wodociągu ok. 3m/s). Uderzenie hydrauliczne może powodować uszkodzenia rurociągu. 

UKŁAD POMIAROWO-ROZLICZENIOWY
Liczniki i inne urządzenia pomiarowe lub rozliczeniowo - pomiarowe, a także układy połączeń między nimi służące bezpośrednio lub pośrednio do pomiaru i rozliczeń.
 
UKŁAD POMIAROWO-ROZLICZENIOWY
Liczniki i inne urządzenia pomiarowe lub rozliczeniowo - pomiarowe, a także układy połączeń między nimi służące bezpośrednio lub pośrednio do pomiaru i rozliczeń.
 
UKŁAD POMIAROWO-ROZLICZENIOWY
Liczniki i inne urządzenia pomiarowe lub rozliczeniowo - pomiarowe, a także układy połączeń między nimi służące bezpośrednio lub pośrednio do pomiaru i rozliczeń.
 
UNIFON
Słuchawka domofonu wewnątrz lokalu. Pozwala na kontakt z osobą na zewnątrz. Wyposażona jest w specjalny przycisk, który umożliwia otwarcie drzwi poprzez zwolnienie elektrozaczepu. Nowczesne unifony umożliwiają wybór sygnału dzwonka, a także mogą mieć dodatkowe przyciski (otwieranie bramy, sterowanie oświetleniem itp).
 
UZDATNIANIE WODY
Poddawanie wody, pobieranej z dostępnego źródła naturalnego, określonym procesom w celu usunięcia z niej szkodliwych zanieczyszczeń, dezynfekcja wody oraz uzupełnianie niezbędnych dla zdrowia mikroelementów.
 
UZIEMIENIE
Połączenie części urządzenia elektrycznego z ziemią za pośrednictwem elektrod umieszczonych w ziemi, oraz przewodu uziemiającego.

UZIOM
Przedmiot lub zespół przedmiotów metalowych umieszczonych bezpośrednio w gruncie (ziemi) lub w betonie i ziemi, tworzący elektryczne połączenie przewodzące z ziemią.

do góry           nie znalazłem hasła!




W______________________________________

WARSTWA WODONOŚNA

Warstwa skał przepuszczalnych (piaski, żwiry, pospółki), w których znajduje się woda podziemna.
 
WARTOŚĆ OPAŁOWA PALIWA
Ilość ciepła, jaką można uzyskać w wyniku spalenia paliwa (gazowego, ciekłego lub stałego).
 
WENTYLACJA
Proces odprowadzania zanieczyszczonego powietrza wewnętrznego i doprowadzania powietrza świeżego.
 
WENTYLACJA GRAWITACYJNA
Inaczej naturalna, wentylacja, która przebiega dzięki różnicy temperatur powietrza zewnętrznego i wewnętrznego poprzez otwarte okna oraz nieszczelności w otworach budowlanych. 
 
WENTYLACJA HYBRYDOWA
System wentylacji, którego wywiew przy sprzyjających warunkach działa jako system grawitacyjny; a w warunkach braku ciągu - jako system mechaniczny. Zapewnia to specjalna nasada na komin.
 
WENTYLACJA MECHANICZNA
Proces wymiany powietrza wywołany działaniem urządzeń mechanicznych.
 
WENTYLACJA NATURALNA
(inaczej grawitacyjna) To najprostszy i najczęściej stosowany system wentylacyjny. Działa na zasadzie naturalnej wymiany ciepłego powietrza w budynku na chłodniejsze powietrze z zewnątrz. Powietrze dostaje się przez nieszczelności okien i drzwi, przepływa przez pomieszczenia i wypływa kanałami wentylacyjnymi na zewnątrz. Elementy systemu to: kratka wentylacyjna u góry pomieszczenia, od niej odchodzi kanał murowany (przewód wentylacyjny), prowadzący do komina wentylacyjnego na dachu.
 
WENTYLACJA NAWIEWNA
Wentylacja mechaniczna, w której wymuszane jest tylko dostarczanie powietrza do pomieszczeń; odpływ powietrza zachodzi grawitacyjnie.

WENTYLACJA NAWIEWNO-WYWIEWNA
Wentylacja mechaniczna, w której wymuszany jest zarówno dopływ powietrza do pomieszczeń, jak i jego odpływ.
 
WENTYLACJA PODCIŚNIENIOWA
Wentylacja, przy której ciśnienie wewnątrz pomieszczenia jest niższe od ciśnienia zewnętrznego.
 
WENTYLACJA WYWIEWNA
Wentylacja mechaniczna, w której wymuszany jest tylko odpływ powietrza z pomieszczeń; doprowadzania powietrza zachodzi grawitacyjnie.
 
WEWNĘTRZNA LINIA ZASILAJĄCA (W
Linia przedlicznikowa, łącząca instalację odbiorczą ze złączem.
 
WEWNĘTRZNA LINIA ZASILAJĄCA (W
Llinia przedlicznikowa, łącząca instalację odbiorczą ze złączem.

WĘZEŁ CIEPLNY 
Połączone ze sobą urządzenia lub instalacje służące do zmiany rodzaju lub parametrów nośnika ciepła dostarczanego z przyłącza oraz regulacji ilości ciepła dostarczanego do instalacji odbiorczych,

WĘŻOWNICA
Metalowa rura w kształcie spirali lub litery U, w której znajduje się płynny gaz lub płyn (ciepły lub zimny) - będący wymiennikiem ciepła z płynem na zewnątrz; np. w zasobniku: ciepła woda w wężownicy nagrzewa zimną wodę w zbiorniku.
 
WILGOTNOŚĆ BEZWZGLĘDNA
Zawartość pary wodnej (w gramach) w jednostce objętości powietrza.
 
WILGOTNOŚĆ POWIETRZA
Zawartość pary wodnej w powietrzu, zmieniająca się wraz z szerokością geograficzną.

WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA
Miara nasycenia powietrza parą wodną - stosunek aktualnej ilości pary wodnej do ilości, która nasyciłaby powietrze w danej temperaturze; jest wyrażana w procentach. 100% to wartość dla powietrza nasyconego parą wodną w danej temperaturze.

WKŁAD KOMINKOWY
Zamknięta komora z żeliwa, z szybą, montowana w kominkach, aby znacznie poprawić ich sprawność grzewczą; ma funkcje grzewcze i dekoracyjne oraz jest częścią instalacji rozprowadzającej ciepło do pomieszczeń.

WKŁAD KOMINOWY
Rura kwasoodporna zabezpieczająca komin przed korozją i niszczeniem.

WLOT SPALIN
Miejsce wyprowadzenia spalin z paleniska kotła do przewodu kominowego.
 
WODOMIERZ
Urządzenie pomiarowe mierzące przepływ wody w jednostce czasu. Wodomierze dzielą się zależnie od konstrukcji na skrzydełkowe i śrubowe (w różny sposób mierzą przepływ).
 
WPUST DACHOWY
Urządzenie kanalizacji deszczowej w postaci odcinka rury (najczęsciej polipropylenowej) z sitkiem (koszyczkiem). Zadaniem wpustu dachowego jest zbieranie wód opadowych z dachu płaskiego i odprowadzanie ich do rury spustowej.

WPUST PODŁOGOWY
Urządzenie kanalizacji sanitarnej w postaci syfonu (z PVC lub żeliwa). Zadaniem wpustu podłogowego jest zbieranie wody z podłogi (np. w łazience, piwnicy) i odprowadzanie jej do kanalizacji.
 
WSKAŹNIK E
Stosunek sezonowanego zapotrzebowania na energię cieplną do kubatury ogrzewanej części budynku. Jego wartość nie może przekroczyć wartości granicznej, która zależy od stosunku pola powierzchni wszystkich przegród zewnętrznych (razem z dachem) części ogrzewanej do kubatury części ogrzewanej. Im mniejszy wskaźnik E, tym lepiej izolowany termicznie jest budynek jako całość. Można go podawać zamiast współczynnika przenikania ciepła.
 
WSKAŹNIK RA
Wskaźnik oddawania barw.iim wyższa wartość wskaźnika (zakres 1-100), tym naturalniej wyglądają oświetlane przedmioty.
 
WSPÓŁCZYNNIK OPORU LINIOWEGO
Bezwymiarowa wielkość stosowana w projektowaniu rurociągów, określająca stratę ciśnienia powodowaną przez przepływ wody po powierzchni rury.
 
WSPÓŁCZYNNIK OPORU MIEJSCOWEGO
Bezwymiarowa wielkość stosowana w projektowaniu rurociągów, określająca stratę ciśnienia powodowaną przez przepływ wody przez określoną kształtkę lub element armatury.

WSPÓŁCZYNNIK PRZENIKANIA CIEPŁA
Współczynnik określający przenikanie ciepła przez przegrody w odniesieniu do powierzchni i różnicy temperatur. W technice instalacyjnej używany jest przede wszystkim do określania strat ciepła przez przegrody budowlane (ściany, stropy, także okna, drzwi) - informuje o izolacyjności cieplnej przegród Mówi o tym, jaki strumień ciepła przenika przez przegrodę o powierzchni 1m2 przy różnicy temperatur wynoszącej 1 K. Wymiar współczynnika to [W/m2/K], oznaczany jest jako U lub k. Im niższa jest wartość tego współczynnika, tym mniejsze straty ciepła, a więc - tym lepsza izolacyjność cieplna przegród.

WSPÓŁCZYNNIK PRZEWODNOŚCI CIEPLNEJ
Współczynnik będący cechą materiałową, mówiący o tym, jaka ilość ciepła w warunkach ustalonych przez odpowiednią próbkę z danego materiału. Wymiar współczynnika to [W/(mK)], a oznaczenie to najczęściej "lambda". Odnaleźć go można w normie (dla materiałów często stosowanych), jest też podawany przez producentów.

WSPÓŁCZYNNIK WYDŁUŻALNOŚCI LINIOWEJ
Właściwość materiału, określająca o ile ( w mm) wydłuży się metrowy odcinek (rury, pręta, przewodu) pod wpływem zmiany temperatury o 1K. Miarą współczynnika wydłużalności liniowej jest [mm/mK].

WSPÓŁSPALANIE
Potoczne określenie wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła w oparciu o proces wspólnego, jednoczesnego, przeprowadzanego w jednym urządzeniu spalania biomasy lub biogazu z innymi paliwami. Część energii wyprodukowanej w powyższy sposób może być uznana za energię wytworzoną w odnawialnym źródle energii. Ilość tę ustala się na podstawie następującego wzoru:
Eo = ((suma(i->n) Mbi * Wbi) / (suma(i->n) Mbi * Wbi + suma(i->m) Mki * Wki)) * E
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Eo = ilość energii elektrycznej lub ciepła zaliczonych do energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii [w MWh lub GJ]
E - ilość energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych w jednostce wytwórczej, w której jest spalana biomasa lub biogaz wspólnie z innymi paliwami [w MWh lub
GJ]
Mbi - masę spalonej w jednostce wytwórczej biomasy lub biogazu [w Mg]
Mki - masę spalonych w jednostce wytwórczej innych rodzajów paliw [w Mg]
Wbi - wartości opałowe biomasy lub biogazu spalonych w jednostce wytwórczej, obliczone w sposób określony w Polskich Normach [w M J/Mg]
Wki - wartości opałowe innych niż określone w symbolu Wbi paliw spalonych w jednostce wytwórczej, obliczone w sposób określony w Polskich Normach [w MJ/Mg]
n - liczbę rodzajów biomasy lub biogazu spalonych w jednostce wytwórczej
m - liczbę rodzajów innych paliw spalonych w jednostce wytwórczej
W celu zgromadzenia danych wymienionych we wzorze niezbędne jest stosowanie odpowiednich układów pomiarowych umożliwiających ustalenie masy zużywanych paliw oraz ich wartości opałowej w sposób nie budzący wątpliwości

WYCZYSTKA
Trójnik z zaślepką montowany na instalacji gazowej przed odbiornikiem. Służy do inspekcji i czyszczenia przewodu gazowego.

WYDAJNOŚĆ PODGRZEWACZA WODY
Określa ilość ciepłej wody w litrach, jaką jest w stanie przygotować podgrzewacz wody w danym czasie; zależy od mocy podgrzewacza, temperatury wody dopływającej do niego i temperatury ciepłej wody, jaką chcemy uzyskać.
 
WYDAJNOŚĆ STUDNI
Inaczej maksymalny wydatek studni, maksymalna ilość wody (wydatek), którą może dostarczyć studnia w określonych warunkach użytkowania.

WYŁĄCZNIK NADMIAROWOPRĄDOWY
Aparat chroniący instalację przed przeciążeniem i skutkami zwarć; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów.

WYŁĄCZNIK NADPRĄDOWY
Jest to wyłącznik samoczynnie wyłączający prąd, gdy jego wartość przekroczy wielkość zadaną.

WYŁĄCZNIK RÓŻNICOWOPRĄDOWY
Aparat chroniący przed porażeniem elektrycznym; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów.

WYRZUTNIA
Element wentylacji mechanicznej (nawiewno - wywiewnej), służący do odprowadzania zużytego powietrza nha zewnątrz budynku.
 
WYWIETRZNIK GRAWITACYJNY
Urządzenie wspomagające ciąg grawitacyjny w kanale wentylacyjnym poprzez wytworzenie podciśnienia.
 
WYWIETRZNIK POŁACIOWY
Specjalny rodzaj dachówki (lub fragment pokrycia dachowego), wyposażony w odpowiednią kształtkę wentylacyjną zapewniający dodatkową wentylację połaci dachowej.

WYWIEWKA (RURA WYWIEWNA)
Rura z odpowiednim daszkiem, wieńcząca pion kanalizacyjny. Zadaniem wywiewki jest wentylacja pionu kanalizacyjnego celem utrzymania w nim odpowiedniego ciśnienia. Wywiewka musi być wyprowadzona ok. 0,5 m nad dach, może mieć średnicę mniejszą niż pion kanalizacyjny.

do góry           nie znalazłem hasła!




Z______________________________________

ZAMKNIĘTA KOMORA SPALANIA
Powietrze jest doprowadzane do urządzenia z zamkniętą komorą spalania przez specjalny przewód; umożliwia to zmniejszanie ilości tego powietrza do niezbędnego minimum, oszczędzania paliwa oraz lepszej wydajności w porównaniu do kotła z otwartą komorą spalania.

ZAPOTRZEBOWANIE CIĄGU
Wymagane podciśnienie potrzebne dla uzyskania mocy znamionowej mierzone w czopuchu kotła przy całkowicie otwartej przepustnicy spalin i przepustnicy powietrza.

ZASOBNIK
Zamknięty zbiornik z wężownicą, magazynujący np. wodę ciepłą lub zimną; podłączony do jednofunkcyjnego kotła, w czasie pracy kotła podgrzewa wodę bez dodatkowych kosztów zasilania.
 
ZAWÓR
Element regulujący lub odcinający np. przepływ wody gazu.

ZAWÓR ANTYSKAŻENIOWY
Zawór (odmiana zaworu zwrotnego), którego zadaniem jest ochrona wody pitnej przed skażeniem wtórnym spowodowanym przepływem zwrotnym. Musi być stosowany za zestawem wodomierza głównego oraz w każdym miejscu instalacji, gdzie jest możliwość przedostania się płynu innego niż woda pitna.
 
ZAWÓR BEZPIECZEŃSTWA
Zawory zabezpieczający instalację wodną (wody użytkowej lub grzewczą) przed przekroczeniem dopuszczalnego ciśnienia roboczego. Jeśli ciśnienie w instalacji przekroczy nastawioną wartość, wówczas zawór się otwiera i woa wypływa z instalacji, co powoduje zmniejszenie wartości ciśnienia.
 
ZAWÓR NAPOWIETRZAJĄCY
Zawór stosowany jako zakończenie pionu kanalizacji sanitarnej, który umożliwia właściwe napowietrzenie instalacji kanalizacyjnej.

ZBIORNIK RETENCYJNY
Naczynie wyrównawcze, zbiornik przyjmujący nadmiar wody lub ciśnienia
 
ZRASZACZ
Urządzenie do podlewania, z którego woda rozprowadzana jest na większej powierzchni.
 
ZWIERCIADŁO WÓD GRUNTOWYCH
Inaczej poziom wód gruntowych, powierzchnia wody w warstwie wodonośnej, pozostająca tylko pod wpływem ciśnienia atmosferycznego.
 
ZYSK CIŚNIENIA
Zjawisko zachodzące w instalacji gazowej. Gaz ziemny jest lżejszy od powietrza, wobec czego jego pionowy przepływ w górę jest naturalny. Dzięki temu podczas tego przepływu nie ma spadku ciśnienia, a wręcz ciśnienie się podwyższa. Wielkość zysku ciśnienia zależy od gęstości gazu ziemnego.

ZŁĄCZE
Zwane inaczej skrzynką elektryczną, jest to urządzenie, z którego prąd jest dostarczany na budowę lub do domu. Musi być ono dostosowane do rodzaju przyłącza.

ZŁOŻE
W oczyszczalniach ścieków materiał porowaty (lub o dużej powirzchni czynnej), na kórym rozwija się błona biologiczna (bakterie, glony, pierwotniaki) rozkładające ścieki.
 
ZŁOŻE ZANURZONE
Złoże, które jest całkowicie zanurzone w przepływających ściakach. Najczęściej ma postać włókien z tworzyw sztucznych (poliestru) osadzonych na specjalnych ramach.
 
ZŁOŻE ZRASZANE
Złoże w formie kolumny, które jest zalewane ściekami. Ścieki są oczyszczane podczas przepływu w dół kolumny. Złoże to składa się z materiałów naturalnych (np. żwir); kruszyw budowlanych (np. keramzyt); specjalnych kształtek (np. pierścienie Białeckiego).
 
ZŁĄCZE INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
Punkt przyłączenia instalacji odbiorcy do sieci elektroenergetycznej. 

do góry           nie znalazłem hasła!
 



Ż______________________________________

ŻYWICE JONOWYMIENNE (JONITY)
Żywice naturalne lub sztuczne o sieciowej strukturze, które mają zdolność wybiórczej wymiany jonów. Oznacza to, że woda przepływająca przez jonit "zostawia" na nim pewne jony (np. wapnia i magnezu), a "pobiera" inne jony (np. sodu). Jonity są stosowane jako kolumny do zmiękczania wody. 

do góry           nie znalazłem hasła!




Ź______________________________________

ŹRÓDŁO CIEPŁA
Połączone ze sobą urządzenia lub instalacje służące do wytwarzania ciepła.

do góry           nie znalazłem hasła!
 



All rights reserved © 2004-2023 instalacjebudowlane.pl      |      Powered by strony www introNet
Facebook