Nawiewniki powietrza - rodzaje, montaż, regulacje prawne

Nawiewnik powietrza, określany także jako pasywny wlot powietrza, jest elementem wentylacji naturalnej. Nawietrzaki przeznaczone są do stosowania w pomieszczeniach z wentylacją grawitacyjną oraz mechaniczną wywiewną. Są one niewielkimi urządzeniami wentylacyjnymi, które montuje się w oknie lub w ścianie. Zastosowanie nawiewników zapewnia właściwy napływ powietrza zewnętrznego do pomieszczeń z wywiewem grawitacyjnym.

Nawiewniki powietrza stają się powoli obowiązkowym elementem wyposażenia każdego domu. Od wielu lat wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej nowo budowanych budynków rosną, co wymusza większą szczelność produkowanych okien. Dawniej w większości domów i mieszkań to właśnie nieszczelności w oknach dostarczały powietrze do pomieszczeń. Na przestrzeni ostatnich 20 lat zwiększanie szczelności okien doprowadziło do pojawienia się problemów z wentylacją. Nowoczesna stolarka zapewnia mianowicie oszczędność energii, ale jednocześnie ogranicza dopływ powietrza niezbędnego dla potrzeb wentylacyjnych, dlatego konieczny jest montaż nawiewników.
 

fot.: nawiewnik powietrza Brevis

Sposób działania nawiewników powietrza

Na rynku dostępne są trzy rodzaje nawiewników powietrza, które różnią się między sobą sposobem działania:

• nawiewniki higrosterowane - są urządzeniami, które sterowane są automatycznie. W nawiewnikach regulowanych automatycznie zamontowany jest czujnik, który zmienia otwarcie nawiewnika stosownie do zawartości pary wodnej (wilgotności względnej) wewnątrz pomieszczenia. Dostosowuje on ilość dostarczanego powietrza do potrzeb użytkowników. Nawiewniki higrosterowane posiadają możliwość ustawienia blokady w pozycji przepływu minimalnego.
   
• nawiewniki ciśnieniowe, podobnie jak higrosterowane, nie wymagają obsługi użytkownika. W tym rodzaju nawiewników powietrza strumień przepływu powietrza dostosowywany jest do różnicy ciśnienia na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia. Im różnica ta jest większa, tym napływ powietrza jest większy. Każdy nawiewnik ciśnieniowy musi być wyposażony w blokadę w okapie lub nawiewniku, która przy określonej wydajności nie pozwoli na zwiększenie przepływu powietrza. Nawiewniki ciśnieniowe posiadają ponadto blokadę ręczną, dzieki której można ograniczyć przepływ do minimum.
   

fot.: Ventec - nawiewnik automatyczny VT 101      fot.: Ventec - nawiewnik manualny VT 501

fot.: nawiewnik powietrza VENTAIR HIGROSTER - Brevis

Motaż nawiewników - miejsce i sposób

Nawiewniki powietrza zwykle montowane są w oknach, ale częstym rozwiązaniem jest takż ich montaż w roletach zewnętrznych lub w górnej części ścian zewnętrznych. Wysokość, na której zaleca się instalację nawiewników, to co najmniej 2 m od posadzki, bowiem powietrze na tej wysokości jest na tyle ciepłe, że napływając z zewnątrz nagrzewa się i nie powoduje powstawania przeciągów.

Nawiewniki mogą być montowane w oknach zarówno przez producenta w czasie ich produkcji lub też można je zainstalować do okien już wstawionych. Mogą one być zamontowane pomiędzy górną krawędzią szyby zespolonej a ramą skrzydła, ale wygodniej jest umieścić nawiewnik w profilu skrzydła lub ościeżnicy. Nawiewniki można montować we wszystkich typach okien. Na rynku oferowane są również nawiewniki powietrza, które montowane wewnątrz profilu okien, ale ten rodzaj nawiewników musi zostać wmontowany w czasie produkcji okna.
 

Aktem prawnym, który zawiera uregulowania dotyczące nawiewników jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 roku (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, Poz. 1238). Rozporządzenie to obowiązuje od 1 stycznia 2009 roku a jego uregulowania dotyczą infiltracji okien. Zgodnie z tym aktem prawnym współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m³/(m*h*daPa2/3).

Współczynnik infiltracji powietrza "a" oznacza ilość powietrza ilość powietrza, jaka przenika w ciągu 1 godziny przez 1 metr szczeliny okna lub drzwi balkonowych, przy różnicy ciśnień 1 daPa/m³.

Przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury obowiązują w odniesieniu do budynków nowo projektowanych oraz poddawanych przebudowie, rozbudowie, nadbudowie, czy zmianie sposobu użytkowania. Zgodnie z przepisami Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 roku nowo produkowane okna powinny być bardzo szczelne. Przed wprowadzeniem tego rozporządzenia okna o współczynniku infiltracji 0,5-1,0 m³/(m·h·daPa2/3) mogły być wprowadzone do obrotu bez konieczności stosowania dodatkowych elementów nawiewnych. Obowiązek wyposażenia w nawiewniki istaniał, jeżeli ten parametr był niższy, niż 0,3 m³/(m·h·daPa2/3),dla przedziału 0,3 a 0,5 nie było takich wymagań. Natomiast wraz z wprowadzeniem tego Rozporządzenia współczynnik infiltracji dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m³/(m·h·daPa2/3).

Dopływ powietrza zewnętrznego na potrzeby wentylacyjne należy zapewnić przez urządzenia nawiewne umieszczone w oknach, drzwiach balkonowych lub innych częściach przegrody zewnętrznej. Zgodnie z Rozporządzeniem każde okno, które pełni funkcję wentylacyjną, musi posiadac nawiewnik. Jedynym wyjątkiem od tego obowiązku są pomieszczenia w których zastosowano wentylację mechaniczną nawiewną lub nawiewno-wywiewną (np. rekuperacja). W tym przypadku okna pozostają w pełni szczelne.

Tab.: strumień objętości powietrza wentylacyjnego dla mieszkań zgodnie z normą PN-83/B-03430

Ponadto obowiązują też przepisy, które regulują parametry nawiewników. Każdy nawiewnik, który jest wprowadzany do sprzedaży na polski rynek musi spełniać określone kryteria zgodne z wymaganiami zawartymi w Normie Polskiej PN-B-03430:1983 wraz ze zmianą Az3:2000 "Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej - Wymagania." Norma ta podaje, że strumień objętości powietrza przepływającego przez całkowicie otwarty nawiewnik (przy różnicy ciśnienia po obu jego stronach 10 Pa) powinien wynosić odpowiednio:

• od 20 do 50 m³/h – dla wentylacji grawitacyjnej;
• od 15 do 30 m³/h – dla wentylacji mechanicznej wywiewnej.

Innym wymaganiem, jaki powinny spełniać nawiewniki jest ich szczelność. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nawiewniki nawet w pozycji zamkniętej powinien dostarczać minimalną ilość powietrza. Wymóg ten określa, że miniamlny przepływ powietrza powinien wynosić 20-30% wydajności maksymalnej danego nawiewnika.

Poza polskimi regulacjami określającymi infiltrację okna oraz wymagane parametry nawiewników istotne znaczenie ma także norma europejska EN 13141-9 Wentylacja budynków – Badanie właściwości elementów/wyrobów do wentylacji mieszkań – Cześć 9: Nawiewniki powietrza zewnętrznego regulowane w zależności od poziomu wilgotności. Polska przyjęła tą normę w dniu 25 czerwca 2008 roku, jako PN-EN 13141-9:2008. Norma ta określa obowiązek przeprowadzenia dodatkowych badań w odniesieniu do nawiewników higrosterowanych. Badania te mają na cele analizę wpływu temperatury i wilgotności względnej na działanie nawiewnika.

fot.: Ventec - akustyczny nawiewnik Ventec VT 401

Pierwsze badanie przeprowadzane jest metodą izotermiczną i podczas tego badania przyjmuje się, że temperatura zewnętrzna i wewnętrzna oraz wilgotność względna zewnętrzna pozostają stałe, natomiast zmianie ulega poziom wilgotności względnej wewnętrznej.

fot.: Brevis - nawiewnik może również filtrować powietrze - nawiewnik Urbino posiada filtr antysmogowy i antyalergiczny

Zobacz - Jak działa nawiewnik okienny?

Problemy z wentylacją - zobacz koniecznie:

• Poprawa jakości powietrza w domu - przegląd urządzeń
• Mikrowentylacja
• Skutki złej wentylacji dla człowieka i budynku
• Usuwanie wilgoci w domu - najlepsze sposoby