Wentylacja pożarowa - wymagania, budowa

System wentylacji pożarowej wchodzi w skład instalacji bezpieczeństwa pożarowego budynków użytkowych. Jej zadaniem jest zapewnienie możliwości ewakuacji w wypadku pożaru. W tym celu projektuje się system oddymiania budynku w sposób dążący do wydzielenia w pomieszczeniach objętych pożarem stref wolnych od zadymienia i gorących produktów spalania, co w przypadku pożaru sprowadza się do obniżenie temperatury w pomieszczeniach i doprowadzenie powietrza z zewnątrz. W skład wentylacji pożarowej wchodzą zatem głównie przewody oddymiające, wentylatory oddymiające i odcinające klapy przeciwpożarowe.

fot.: Lindab - skuteczna kontrola zadymienia ma zapewnić użytkownikom budynku bezpieczną drogę ewakuacyjną

Wentylacja pożarowa stosowana jest w budynkach mieszkalnych, przemysłowych jak i budynkach użyteczności publicznej. Jako zespół urządzeń zabezpieczających możliwość ewakuacji w momencie pojawiania się trawiącego ognia podlega ściśle określonym normom, a jednym z charakterystycznych parametrów urządzeń wentylacji pożarowej jest odporność ogniowa na czas ekspozycji, zazwyczaj wynosi ona od 1 do 2 godzin (60-120 min).

Ochrona przeciwpożarowa w budynku dzieli się na ochronę pasywną i aktywną:

• aktywna ochrona przeciwpożarowa - działa, gdy wybuchnie pożar; są to środki wykrywania i alarmowania, zraszacze automatyczne, drzwi i okiennice z topliwymi blokadami, oświetlenie awaryjne i systemy oddymiające.

fot.: W2 - akustyczno-optyczny sygnalizator przeciwpożarowy SAOZ-Pk2

• pasywna ochrona przeciwpożarowa - to elementy zazwyczaj wbudowane w strukturę budynku tak, aby mógł on wytrzymać pożar przez określony czas (wybór materiałów budowlanych). Jej zadanie to ochrona budynku i życia osób przebywających w nim poprzez zmniejszenie lub zapobieganie rozprzestrzenianiu się ognia wewnątrz i na zewnątrz, zachowaniesamym stabilności budynku oraz jego bezpieczeństwa i zapewnienie drogi ewakuacji.

Budynek z prawdziwie skuteczną ochroną przeciwpożarową potrzebuje więcej niż jednego systemu ochrony przeciwpożarowej. Ryzyko pożaru oraz skutki rozprzestrzeniania ognia mogą być znacznie zmniejszone jeśli budynki i ich wyposażenie będą tworzyć ochronę przeciwpożarową związaną z wyborem odpowiedniej jakości materiałów budowlanych, jak na przykład wełna mineralna, która idealnie sprawdza się do zastosowań przeciwpożarowych. Równie ważne jest zapewnienie odpowiedniego montażu przy użyciu dedykowanych wyrobów ognioodpornych.

System ochrony przeciwpożarowej musi być tak zaprojektowany by uwzględniał indywidualne rozmieszczenie pomieszczeń danego budynku. Poszczególne elementy muszą ze sobą współpracować oraz być dopasowane do założeń scenariusza pożarowego. Realizację wentylacji pożarowej opiera się na trzech ważnych etapach - wentylacji oddymiającej, systemie kontroli dymu i ciepła oraz oczyszczania z dymu.

fot.: D+H Polska - Centrala TSZ-200 do sterowania, kontroli i zasilania urządzeń w systemach rozprzestrzeniania się dymu i ciepła oraz wenylacji pożarowej

Przewody oddymiające

Przewody oddymiające powinny być wykonane z odpowiednio sklasyfikowanych materiałów i elementów, o niskiej przewodności cieplnej. Rozprowadzenie ma minimalizować oddziaływanie promieniowania cieplnego na pomieszczenie, np. poprzez izolowanie lub ekranowanie kanałów. Przewody oddymiające zapobiegają zadymieniu w czasie pożaru odprowadzając ciepło i dym poza budynek, dzięki czemu intensywność i szybkość rozprzestrzenia się ognia do kolejnych pomieszczeń jest spowolniona.
 

Wentylatory oddymiające

Służą do oczyszczania pomieszczeń z dymu i zanieczyszczeń gazowych w trakcie pożaru. Różnią się między sobą budową, dzięki czemu łatwo je dopasować do potrzeb użytkownika. Przeznaczone są one do pracy w trudnych warunkach, gdzie panuje wysoka temperatura i zanieczyszczonie powietrza produktami spalania, przez co muszą spełniać rygorystyczne wymagania w kwestii przepisów i standardów dopuszczeń do użytku.

Wentylatory oddymiające Venture Industries
fot.: Venture Industries
wentylatory dachowe CTH mogą być stosowana do wyciągania gorącego dymu powstałego w trakcie pożaru (odporność na temperaturę 400°C/2h) oraz do pracy ciągłej w systemach wentylacyjnych o temperaturze do +120°C.   Wentylatory strumieniowe przeznaczone są do wentylacji dużych przestrzeni takich jak parkingi samochodowe, tunele. Do pracy w trybie zagrożenia pożarem przeznaczone są modele TJHT. Są one certyfikowane na 200°C/2h, 300°C/2h i 400°C/2h. Wentylatory promieniowe z napędem bezpośrednim spełniają swoją rolę w wentylacji kuchni przemysłowych, parkingów i budynków użyteczności publicznej. Seria ILHT o odporności na temperaturę 400°C/2h przeznaczona jest do wyciągania gorącego dymu powstałego w trakcie pożaru.
fot.: Ventia	Wentylatory oddymiające Ventia Wentylator oddymiający HCFX osiowy wentylator do montażu na ścianie lub w kanale cechy: ochrona IP55, izolacja klasy H, odporność temperaturowa 400ºC/2H. Standardowe napięcia zasilania 230/400 V, 50 Hz dla silników trójfazowych do 5,5 KM i 400/690 V, 50 Hz dla silników o większych mocach. Wentylator oddymiający BOX BSTB wentylator promieniowy do montażu w kanale, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń cechy: stopień ochrony IP55, izolacja klasy F. Standardowe napięcia zasilania: 230/400V, 50 Hz dla silników trójfazowych do 4 kW i 400/690V, 50 Hz dla silników o większych mocach
Wentylatory oddymiające z wirnikiem osiowym SOKÓŁ (SEF): Przeznaczone do odprowadzenia dymu, spalin i ciepła z budynku w tracie pożaru. ułatwiają prowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej wpływają na poprawę bezpieczeństwa ludzi i mienia	fot.: Centrowent
Zobacz więcej >> Wentylatory oddymiające - przegląd oferty rynkowej
Wentylatory oddymiające Klimawent Wentylatory oddymiające Klimawent mają za zadanie usuwanie ciepła, spalin i dymu powstających w wyniku pożaru. Wentylatory mogą pracować w układzie wentylacji ogólnej, pożarowej albo mieszanej. Urządzenia te są montowane na dachach.
	Wentylator dachowy INTENSIVE - do usuwania ciepła, spalin i dymu powstającego podczas pożaru. Obudowę wentylatora wykonano z blachy aluminiowej. Wewnątrz, na konstrukcji wsporczej, posadowiony jest silnik elektryczny, na czopie którego osadzony jest wirnik promieniowy. Wirnik wyważony jest  statycznie  i  dynamicznie zgodnie z normą PN-93/N-01359 uzyskując klasę G 6,3. Odpowiedni dobór kąta łopatkowego umożliwia uzyskanie wysokich ciśnień, wydajności a jednocześnie niskiego poziomu ciśnienia akustycznego. Wirnik dwustronnego działania umożliwia intensywny przepływ  powietrza  przez  izolowaną  komorę  silnika. Silnik  znajduje się poza strumieniem przepływającego powietrza. Chłodzony jest powietrzem zewnętrznym doprowadzonym izolowanym kanałem chłodzącym.

Odcinające klapy przeciwpożarowe

Klapy przeciwpożarowe (odcinające) montuje się jako przegrody odcinające strefę objętą pożarem od pozostałej części budynku w celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się ognia, temperatury i zadymienia. Normalnie klapa jest otwarta, a uruchomienie napędu zamykającego następuje w momencie wystąpienia pożaru.
 

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury „Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejścia przez elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny być wyposażone w przeciwpożarowe klapy odcinające o klasie odporności ogniowej równej klasie odporności ogniowej elementu oddzielenia przeciwpożarowego z uwagi na szczelność ogniową, izolacyjność ogniową i dymoszczelność (E I S).”

Na podstawie alarmu czujek dymowych, przycisku oddymiania lub zewnętrznych urządzeń wyzwalających dochodzi do uruchomienia systemu oddymiania budynku, który w normalnych warunkach pozostaje w pozycji oczekiwania. Wybuch pożaru równoznaczny jest z otwarciem klap dymowych, przez które zadymienie odprowadzone jest na zewnątrz. Elementem napowietrzającym są odpowiednio zaprojektowane otwory w dolnych partiach pomieszczeń. Cały system współpracuje ze sobą zgodnie z automatyczną centralą zarządzającą.

fot.: Smay

ZOBACZ TAKŻE >> Jak dobrać i kiedy stosować klapy dymowe?

Instalację przeciwpożarową związaną z oddymianiem można dodatkowo rozbudować o system gaśniczy, który musi być połączony z układem hydraulicznym w budynku. Do tego należy pamiętać o zachowaniu względów bezpieczeństwa dotyczących jakości wody w takiej instalacji - używane tylko w czasie zdarzeń losowych. W instalacjach gaśniczych znajduje się zasadniczo woda stojąca, która sprzyja rozwojowi bakterii i innych drobnoustrojów, dlatego niezbędne jest rozdzielenie instalacji do wody użytkowej (instalacje gaśnicze) od publicznych sieci wody pitnej, np. przy zastosowaniu armatury zabezpieczającej swobodny wyciek. W tym celu stosuje się różnego rodzaju pompy.

fot.: Pompy Wilo o najwyższej sprawności, przeznaczone do zasilania systemów przeciwpożarowych oferują rozwiązania specyficzne dla branży i gwarantują zachowanie regionalnych przepisów