Kiedy stosować kocioł dwufunkcyjny

Zadaniem gazowych kotłów grzewczych jest produkcja ciepła dla potrzeb różnego rodzaju systemów ogrzewania oraz podgrzewanie wody użytkowej np. dla potrzeb sanitarnych.

Ze względu na przeznaczenie, gazowe kotły grzewcze dzielą się one na jednofunkcyjne tj. zasilające w ciepło instalację grzewczą (c.o.) oraz dwufunkcyjne pracujące na potrzeby ogrzewania i samodzielnie podgrzewające wodą użytkową ( c.o. + c.w.u.).

Kotły jednofunkcyjne mogą również podgrzewać ciepłą wodę. Aby było to możliwe muszą współpracować z dodatkowymi zasobnikami pojemnościowymi ciepłej wody.

Wybór urządzeń służących produkcji ciepłej wody zależy od wielu czynników: od ilości osób, która będzie z niej korzystała, od tego czy użytkownicy będą korzystali z niej równocześnie oraz rodzaju, rozmieszczenia w budynku i wielkości punktów poboru. 

Zaletą kotłów dwufunkcyjnych są ich małe wymiary i mała powierzchnia potrzebna do ich montażu. Z reguły wszystkie elementy kotła są umieszczone pod estetyczna obudową, dzięki czemu urządzenie może być zmontowane w widocznym dla użytkowników miejscu, bez negatywnego wpływu na estetykę pomieszczenia. Kolejną zaletą są minimalne straty ciepła w porównaniu z kotłami współpracującymi z zasobnikami lub podgrzewaczami ciepłej wody, które w celu utrzymania odpowiedniej temperatury zużywają nawet do 2 kWh/d (w zależności od pojemności, utrzymywanej temperatury i zastosowanej izolacji). Minimalne straty ciepła związane z podgrzewaniem wody w kotłach dwufunkcyjnych wynikają z faktu, że w tych kotłach woda podgrzewana jest tylko wówczas, gdy jest pobierana przez użytkowników, czyli wtedy, kiedy jest potrzebna.

Kotły dwufunkcyjne mają jednak swoje ograniczenia. Są to urządzenia przeznaczone do domów lub apartamentów wyposażonych w niewielką liczbę punktów poboru ciepłej wody (np. jedną łazienkę i kuchnię) lub w punkty poboru o niezbyt dużym zapotrzebowaniu na ciepłą wodę (np. natrysk lub niewielka wanna). Dodatkowo są to rozwiązania polecane w przypadku niezbyt rozległych instalacji, a to z powodu braku możliwości zastosowania skutecznej i ekonomicznej cyrkulacji ciepłej wody.

Kotły dwufunkcyjne są polecane przede wszystkim w mieszkaniach lub domach, w których między urządzeniem grzewczym i najdalej wysuniętym punktem czerpalnym ciepłej wody (np. kranem) jest stosunkowo niewielka odległość. Im odległość ta jest większa, tym dłuższy jest czas potrzebny na przepłynięcie ogrzanej wody z kotła do kranu. W czasie, gdy woda nie jest używana, wcześniej podgrzana ciepła woda znajdująca się w rurach oddaje ciepło do otoczenia i stygnie. Dlatego po otwarciu kranu potrzeba trochę czasu zanim woda podgrzana w kotle przepłynie rurą do punktu czerpalnego. Dla przykładu: strumień wody ok. 4 litrów/min dopłynie rurą o długości 10 m i średnicy DN 15 mm od kotła do kranu po około pół minuty. Wynika z tego, że w tym przypadku każdy metr rury oznacza ok. 2-3 sekundy oczekiwania na ciepłą wodę. Oczywiście oznacza to straty wody, ale należy pamiętać, że w przypadku zastosowania cyrkulacji, nie ma wprawdzie strat wody, ale podgrzewanie wody krążącej w przewodzie cyrkulacyjnym również stanowi często poważny koszt.

Inną barierą dla kotłów dwufunkcyjnych może być jakość wody użytkowej. Jeśli kocioł wyposażony jest w płytowy wymiennik ciepła o niewielkich przekrojach kanałów, wówczas może okazać się, że wytrącające się z wody zanieczyszczenia lub odkładający się w nim kamień kotłowy spowoduje zmniejszenie jego wydajności lub nawet całkowite zatkanie.

Dodatkowo należy również pamiętać, że w przypadku kotłów dwufunkcyjnych wydajności ciepłej wody użytkowej zależą od ich mocy i zamontowanego płytowego wymiennika ciepła. Zakładając, że wymiennik płytowy został prawidłowo dobrany do mocy urządzenia można przyjąć, że podgrzewając wodę o 30 ^oC (np. do temperatury 40 ^oC) kocioł dwufunkcyjny o mocy 24 kW jest w stanie wyprodukować prawie 115 litrów ciepłej wody w ciągu 10 minut, a kocioł o mocy 28 kW w tym samym czasie nieco powyżej 130 litrów. Są to ilości ciepłej wody pozwalające na kąpiel pod prysznicem lub napełnienie niedużej wanny. Oczywiście warto również pamiętać, że koszty zakupu i montażu kotła dwufunkcyjnego są niższe od analogicznych kosztów w przypadku kotła jednofunkcyjnego z dodatkowym zasobnikiem.