Oświetlenie pomieszczeń czystych

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało bardzo duże zapotrzebowanie na inwestycje, związane z poprawą jakości wytwarzania produktów przemysłu spożywczego, kosmetycznego i farmaceutycznego. Zwiększyło się również zainteresowanie modernizacją szpitali w tym zespołów sal operacyjnych i pomieszczeń intensywnej terapii.

Europejskie procedury w sprawach bezpieczeństwa żywności, nakładające na operatorów przedsiębiorstw żywnościowych bezpośrednią odpowiedzialność w zakresie bezpieczeństwa żywności na każdym etapie jej wytwarzania, spowodowały duże zainteresowanie przedsiębiorstw sektora spożywczego, działaniami firm mogących im pomóc, w dostosowaniu się do nowych warunków.

Prace modernizacyjne polegające między innymi na odpowiednim rozplanowaniu elementów infrastruktury pomieszczeń oraz instalacji odpowiedniego systemu wentylacji, mimo spełniania wymagań sanitarnych i BHP, nie uwzględniają w sposób wystarczający, zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania GMP1, systemu Analizy Zagrożeń HACCP2 oraz mikrobiologii pomieszczeń.
 

Przepisy Dobrej Praktyki Wytwarzania GMP dotyczące czystych pomieszczeń mówią, że:

   "Pomieszczenia i wyposażenie muszą być zlokalizowane, zaprojektowane, skonstruowane, przystosowane i utrzymane w sposób odpowiednio dostosowany do rodzaju przeprowadzanych działań. Ich rozmieszczenie i zaprojektowanie musi minimalizować ryzyko wystąpienia błędu oraz pozwalać na skuteczne czyszczenie i konserwację w celu wyeliminowania możliwości zanieczyszczeń krzyżowych, gromadzenia się kurzu i brudu i w ogóle wszelkich niepożądanych wpływów dla jakości produktu."

   "Oświetlenie, temperatura, wilgotność oraz wentylacja powinny być odpowiednie i takie, aby nie wpływały w sposób niepożądany, pośrednio bądź bezpośrednio, ani na produkty w czasie wytwarzania i przechowywania, ani na właściwe funkcjonowanie sprzętu." 

W bardzo wielu zakładach wytwarzających żywność, kosmetyki, leki, jak również zakładach opieki zdrowotnej przychodniach i szpitalach, zbyt małą uwagę zwraca się na rodzaj zastosowanego oświetlenia. Nie chodzi tu o braki i niedociągnięcia związane z odpowiednim natężeniem i równomiernością oświetlenia, czy zastosowaniem barwy światła odpowiedniej dla danego rodzaju pomieszczenia, chociaż i tu błędy widać gołym okiem, ale rodzaj i typ zastosowanych opraw oświetleniowych, mających negatywny wpływ na jakość wytwarzanych produktów i na nasze zdrowie.

Bardzo często w zmodernizowanych i całkiem nieźle wyposażonych zakładach mięsnych czy mleczarniach widzimy zwisające z sufitu oprawy, pokryte warstwą kurzu pamiętającą dzień ich zawieszenia. W przychodniach, gabinetach zabiegowych, szpitalnych korytarzach, salach chorych, zbyt często widuje się oprawy przytwierdzone do sufitu, lub umieszczone w suficie podwieszanym, z odkrytymi rastrami i świetlówkami, nie dające się ani oczyścić ani zdezynfekować, choć tak dużo ostatnimi laty mówi się i pisze o zakażeniach szpitalnych i kosztach ich leczenia.





Okazuje się, że tego typu oprawy oświetleniowe, najczęściej pomijane są przy myciu i czyszczeniu pomieszczeń, w których wymogi bezpieczeństwa technologicznego i zdrowotnego, wymagają szczególnej troski w tym zakresie. Spowodowane jest to najczęściej obawami pracowników sprzątających, przed porażeniem prądem, lub uszkodzeniem oprawy.

Aby tego uniknąć, osoby odpowiedzialne za techniczne przygotowanie inwestycji w nowobudowanych lub modernizowanych obiektach, powinny zwrócić szczególną uwagę na rodzaj zastosowanych opraw oświetleniowych, które nie będą stanowiły zagrożenia dla pacjentów, konsumentów, czy pracowników. Obecnie na rynku, znajduje się wiele opraw oświetleniowych zarówno firm polskich jak i zagranicznych, ale tylko oprawy hermetyczne o wysokim IP mogą znaleźć zastosowanie w wyżej omawianych obiektach.



                             Oprawa RUBIN clean IP 65 2 x 36W


Przy doborze opraw oświetleniowych w obiektach służby zdrowia, fabrykach produkujących żywność, kosmetyki, leki, laboratoriach analitycznych mikrobiologicznych i badawczych oraz wszędzie tam gdzie występują zagrożenia mikrobiologiczne, należy szczególną uwagę zwrócić na to, aby zaproponowane źródła światła, oprócz spełnienia wszystkich wymogów i zasad prawidłowego oświetlenia pomieszczeń, spełniały również wymogi związane z mikrobiologią tych pomieszczeń.

Z pośród wielu opraw znajdujących się na rynku tylko nieliczne spełniają powyższe warunki - są wśród nich oprawy do pomieszczeń specjalnych polskiej firmy Aga Light Centrum. Oprawy o nazwach kamieni szlachetnych Rubin, Agat, Topaz, wydają się w sposób równie szlachetny pasować do powyższych wymagań i zastosowań. Szczególną uwagę zwracają oprawy do metalowych sufitów podwieszanych typu Agat clean i Topaz clean o szczelności IP65 i module 600 x 600mm typu "clip in". Wykonane w formie kasetonu modułowego, montowane są do sufitu tak jak kaseton, bez żadnych zbędnych elementów mocujących. W celu zamontowania oprawy wystarczy w miejsce kasetonu wcisnąć podłączoną oprawę i uszczelnić miejsce styku z sąsiadującymi kasetonami silikonem. Stosować je można w pomieszczeniach bardzo czystych klasy "B" wg EEC GMP, gdzie maksymalna dopuszczalna ilość ziaren pyłowych o wielkości 0,5µm i większych nie może przekroczyć 3 500szt., a maksymalna dopuszczalna ilość żywych mikroorganizmów nie może przekroczyć 5szt., w 1m3 powietrza. 



              Oprawa AGAT clean IP 65 4 x 18W - higienicznie czyste światło 


Standardowe wyposażenie opraw w zapłonniki elektroniczne i świetlówki, oraz przewód zasilający przyłączany za pomocą wtyku i gniazda dostępnego z zewnątrz zabezpiecza oprawy dodatkowo przed ich zanieczyszczeniem z zewnątrz. Wytwarzanie praw w kontrolowanych czystych warunkach pod nawiewami laminarnymi klasy "A", dyfuzor w ramce aluminiowej w części zewnętrznej wraz z oprawą zabezpieczony przed zanieczyszczeniami budowlanymi przeźroczystą samoprzylepną folią to wymóg czasu i spełnienie warunków zastosowania opraw do pomieszczeń czystych. Oznacza to, że oprawy firmy Aga Light będą stanowiły już najwyższą światową półkę przy ciągle polskich cenach.

Obserwacje specyficznego rynku medycznego wskazują, że zawsze były problemy, nie tyle z montażem opraw w pomieszczeniach czystych w warunkach budowy, ile z ich późniejszym oczyszczaniem i dezynfekowaniem przed oddaniem pomieszczeń do eksploatacji. Walidacje skuteczności mycia i sanitacji pomieszczeń, w szczególności tam gdzie były przeprowadzane sprawdzenia mikrobiologii powierzchni ścian, sufitów, podłóg oraz elementów wyposażenia, niemal zawsze wykazywały pewne niedociągnięcia w czystości opraw na styku dyfuzora i oprawy.

Firma Aga Light, podjęła działania zmierzające do zlikwidowania tego problemu. Często zdarza się, że po zamontowaniu urządzeń produkcyjnych, źródła światła są usytuowane nie tam gdzie trzeba i należy dopasować do aktualnych potrzeb miejsce ich zamontowania. Dotychczas wiązało się to z demontażem oprawy i wszystkimi kłopotami z tym związanymi (rozłączanie, podłączanie, mycie i dezynfekowanie wnętrza itp.). Teraz, nową oprawę np: Agat clean IP 65, wystarczy wyjąć z sufitu, odłączyć wtyk zasilający i zamienić ją z wybranym kasetonem. Wymiany można dokonać w dowolnym miejscu pomieszczenia. Czynności ponownego podłączenia ograniczają się do włączenia wtyku i uszczelnienia sufitu silikonem.

 

Przy doborze opraw oświetleniowych do pomieszczeń, w których występują zagrożenia zanieczyszczeniami pyłowymi i mikrobiologicznymi, należy się kierować następującymi zasadami:

»   oprawy nie mogą same z siebie stanowić zagrożeń, tzn. muszą być wykonane z takich materiałów, z których nie odrywają się żadne cząstki, mogące stanowić zagrożenie dla czynności wykonywanych w danym pomieszczeniu,

»   oprawy nie mogą gromadzić w lub na sobie, trudno usuwalnych zanieczyszczeń, tzn. muszą być pyłoszczelne (IP 54, IP65), zbudowane z materiałów gładkich odpornych na zarysowania (najlepiej metal, szkło), bez zakamarków trudnych do oczyszczenia (oprawy w kształcie prostopadłościanu, lub licujące się z rastrem sufitu podwieszanego, a dla sufitów metalowych montowane tak jak panel sufitu),

»   oprawy montowane bezpośrednio na suficie, należy miejsce styku z sufitem uszczelnić silikonem z dodatkami preparatów grzybobójczych i bakteriobójczych, tak aby uniemożliwić gromadzenie się zanieczyszczeń na górnej powierzchni oprawy,

»   oprawy muszą być bezpieczne dla przeszkolonych osób wykonujących ich mycie i czyszczenie,

»   oprawy muszą być odporne na środki myjące j dezynfekujące,

»   oprawy umieszczane w szczelnych sufitach podwieszanych powinny być na styku z sufitem uszczelnione,

»   należy unikać opraw oświetleniowych zwisających z sufitu, a jeżeli jest to niemożliwe, należy stosować oprawy, których powierzchnia górna jest gładka i umożliwiająca łatwe czyszczenie. Częstotliwość czyszczenia opraw powinna być taka sama jak pomieszczeń, w których się znajdują.

Oferowane produkty posiadają polskie i niemieckie certyfikaty bezpieczeństwa BBJ i VDE. System jakości jest zgodny z normami ISO 9001. Wdrożono także system zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami normy ISO 14001 co oznacza, że w firmie funkcjonują ściśle określone procedury postępowania gwarantujące klientowi pełną satysfakcję.