Fotowoltaika i systemy magazynowania energii - nowe przepisy od 1 kwietnia 2022 roku

Instalacje fotowoltaiczne realizowane po 1 kwietnia 2022 roku, są rozliczane według nowych przepisów. Jak zmieni się opłacalność fotowoltaiki? Zmiany, o których mowa odnoszą się do instalacji fotowoltaicznych o mocy do 50kWp, czyli tzw. mikroinstalacji przez prosumentów. Wśród nich wyróżnimy również firmy, gospodarstwa rolne, wspólnoty mieszkaniowe, a także sektor finansów publicznych, dlatego że nie tylko osoby fizyczne mogą być prosumentami.

Jak wyglądał system rozliczeń do 1 kwietnia (system opustów)?

Najpierw energię, którą produkuje instalacja fotowoltaiczna, zużywa się na potrzeby własne, a niewykorzystana energia trafia do sieci, z możliwością odbioru 80% energii w okresie 365 dni. Dla instalacji poniżej 10kWp 80% energii oddanej do sieci dało się odebrać i 70% nadwyżki dla instalacji od 10 do 50kWp.

Jeśli zatem przyjmiemy stawkę za kWh 0,80zł z każdej kWh oddanej do sieci, patrząc obrazowo, do prosumenta wracało 0,64kWh, natomiast dla instalacji powyżej 10kWp było to 0,56 kWh – stanowi to odpowiednio 80% i 70% ceny energii wraz z przesyłem. Opłat stałych i abonamentowych nie bilansowano. Możliwość rozliczania w systemie opustów to maksymalnie 15 lat od uruchomienia i odnosi się do osób, które zgłosiły mikroinstalację do OSD przed 1 kwietnia 2022 roku z możliwością przejścia na nowy system w przypadku uznania za korzystniejszy.

Sposób rozliczeń instalacji fotowoltaicznych od 1 kwietnia (net-biling), najważniejsze informacje:

Po pierwsze prąd, który wytwarza instalacja fotowoltaiczna, wykorzystuje się na własny użytek, natomiast niewykorzystana nadwyżka trafia do sieci – tutaj wciąż bez zmian. Jednak nadwyżkę energii trafiającą do sieci rozlicza się według cen rynkowych (będą 3 etapy). Prosument dostaje 12 miesięcy, aby wykorzystać nadwyżkę. Jeśli do tego nie dojdzie, wówczas dopiero ewentualna nadpłata zostaje zwrócona, ale jej wysokość nie może przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej, którą prosument wprowadził do sieci w miesiącu zwrotu tej nadpłaty. W tym celu utworzony zostanie depozyt prosumencki.

Wartość depozytu prosumenckiego będzie ustalana na koniec miesiąca i przyporządkowywania do konta w następnym miesiącu kalendarzowym.

Trzy etapy wprowadzania:

Wprowadzenie nowego systemu rozliczeń dla prosumentów ma następować stopniowo, trzema etapami, gdzie każdy będzie miał istotny wpływ na szczegółowe zasady rozliczania, a także opłacalność całej inwestycji. Harmonogram wygląda, jak następuje:

• od 1 kwietnia do 30 czerwca 2022 roku każdy prosument, także ten przyłączony do sieci po 1 kwietnia 2022 roku będzie rozliczany podług starego systemu Net-meteringu;
• od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2024 roku ceny za nadwyżki prądu przekazane do sieci w ramach Net-billingu obliczane będą jako średnia z poprzedniego miesiąca na giełdowym Rynku Dnia Następnego;
• od 1 lipca 2024 roku ceny za energię przekazywaną do sieci w ramach Net-billingu będą wyznaczane na podstawie cen godzinowych na Rynku Dnia Następnego.

Pierwszy, krótkotrwały element został wprowadzony ze względów organizacyjnych. To okres na uporządkowanie systemu rozliczeń z prosumentami przez energetyczne przedsiębiorstwa. Drugi zaś jest faktycznym wejściem w życie nowego systemu.

Bardzo dużą zmianą będzie tak naprawdę trzeci etap, ze względu na to, że ceny za energię w ciągu doby zmieniają się o wiele szybciej niż ich średnia wartość z miesiąca na miesiąc. Różnica stawek pomiędzy godzinami zdarza się nawet dwukrotna. Największa wartość już teraz potrafi przekraczać 1800 zł/MWh.

Po ile będzie można sprzedawać energię z fotowoltaiki?

Cenę ustala się według cen giełdowych, np. w lutym 2021 roku giełdowa cena energii wynosiła około 0,26 zł/kWh, natomiast w lutym 2022 roku było to już około 0,52 zł/kWh, czyli przybliżony już poziom do tego, co dało się uzyskać w systemie opusów.

Poniżej przykłady giełdowych cen godzinowych za prąd z grudnia 2021 roku, a także kwietnia 2022 rok. Z analizy słupków wychodzi, że posiadając właściwie skonfigurowany magazyn energii przy godzinowym rozliczeniu, możliwe będzie np. sprzedawanie energii do sieci w czasie, gdy jest najdroższa, co jest dodatkową zaletą posiadania magazynu energii.

Wykres: godzinowe ceny rynkowe prądu w Polsce, źródło: PSE, opracowanie SOLSUM

Wykres: godzinowe ceny rynkowe prądu w Polsce, źródło: PSE, opracowanie SOLSUM

Wykres: godzinowe ceny rynkowe prądu w Polsce, źródło: PSE, opracowanie SOLSUM

Bilansowanie międzyfazowe od 1 kwietnia 2022 roku na korzystniejszych zasadach

Dodatkowo dotychczas zapisany dotychczas w ustawie o OZE (czyli przed 1 kwietnia 2022) sposób bilansowania międzyfazowego zakłady energetyczne realizowały niekorzystną dla prosumentów metodą algebraiczną. Od 1 kwietnia 2022 roku nowe prawo zakłada zmianę sposobu bilansowania na metodę (wektorową dla każdej godziny) z wyraźniejszymi korzyściami dla prosumentów. Wpływa to również na opłacalność inwestycji.

Zatem obecnie będą powstawać głównie 2 typy instalacji fotowoltaicznych:

• Fotowoltaika tak jak do tej pory bez magazynowania energii
• Fotowoltaika w połączeniu z systemem magazynowania energii i/lub ciepła

Fotowoltaika po zmianach nadal atrakcyjna?

Tutaj wciąż bez zmian, instalacja fotowoltaiki przy wciąż rosnących cenach za prąd to sposób na znaczące oszczędności (średnio o 70-80%) i produkcję zielonej energii. Jest także częstą inwestycją przy obecnej inflacji i oprocentowaniu lokat, stopa zwrotu z fotowoltaiki jest o wiele wyższa.

Dofinansowania fotowoltaiki i magazynów energii:

Dostajemy możliwość otrzymania dotacji Mój Prąd w wysokości 4000 zł na fotowoltaikę, 7500 zł na magazyn energii, ulgę termomodernizacyjną do 32%, a także Eko Pożyczkę SOLSUM. Dzięki temu mamy możliwość płacenia niższej raty za fotowoltaikę niż za prąd zaś po kilku latach instalacja będzie całkowicie spłacona.

Gwarancja wydajności wysokiej jakości modułów to nawet powyżej 87% po 30 latach eksploatacji.

Szacowany okres zwrotu fotowoltaiki. Źródło: NFOSIGW

Podsumowując, czy fotowoltaika po 1 kwietnia 2022 roku jest nadal opłacalna?

Dalsza część artykułu dostępna bezpłatnie na stronie SOLSUM po kliknięciu w link: strona.