Inwestycje w oszczędność

Obserwując tendencje rynków zachodnich, w których bardzo dynamicznie rozwinęła się w ostatnich latach branża energetyki odnawialnej, zaczęliśmy również stopniowo inwestować w ekologiczne rozwiązania. Szereg zalet został potwierdzony rachunkiem ekonomicznym, który zawsze stanowi kluczową rolę w ostatecznej decyzji. Ekologiczne inwestycje, niekiedy dość drogie, mają z czasem przynosić nam spore oszczędności. I chyba ten argument stał się kartą przetargową w promocji tego typu technologii w budownictwie. Na instalacje ekologiczne należy jednak patrzeć przez wieloaspektowy pryzmat, których założenia opierają się nie tylko na korzyściach ekonomicznych, ale również ekologicznych i energetycznych.
 

Uniezależnienie się od paliw konwencjonalnych jest jednym z kluczowych postulatów współczesnych trendów energetycznych. Faktem stało się również dążenie do samowystarczalności energetycznej budynków, którą zakładają regulacje prawne Unii Europejskiej (wejdą w życie po 2020 roku). W tym celu ekologiczne budownictwo musi w maksymalny sposób wykorzystywać naturalne źródła energii i minimalizować jej zużycie do ogrzewania pomieszczeń. Taki układ możliwy jest dzięki kompilacji nowoczesnych technologii.

ZOBACZ KONIECZNIE >> Standard WT 2021 - wymagania, warunki techniczne

fot.: Immergas - zintegrowany system grzewczy z pompą ciepła Audax, kolektorami słonecznymi oraz ogniwami fotowoltaicznymi zarządzany przez inteligentny sterownik systemowy

Podstawowym założeniem w podjęciu decyzji, czy warto inwestować w technologię proekologiczną w naszym gospodarstwie domowym, jest pytanie, czy zredukowane koszty ogrzewania przewyższą swoją wartością nakłady inwestycyjne. Poniżej przedstawione zostały przykładowe kalkulacje kilku takich inwestycji. W opisie uwzględniono następujące kryteria:

• jednorazowy nakład inwestycyjny związany z kosztem zakupu samego sprzętu oraz montażem
• żywotność instalacji oraz długość gwarancji na podzespoły
• czas zwrotu inwestycji

Podane wartości mają charakter poglądowy i są uśrednione dla lepszej orientacji. Mogą również różnić się ze względu na producenta oraz region kraju, w którym będzie wykonywana instalacja.

fot.: Legrand Netatmo - ekologiczne to często również inteligentne instalacje z możliwością zdalnego zarządzania oraz dopasowania do indywidualnych potrzeb

Instalacje ekologiczne

Warto zastanowić się nad propozycjami, jakie dają nam alternatywne źródła energii. Czerpiąc z doświadczeń innych, zainwestujmy w rozwiązania, które wiążą się z realnymi zyskami. Oprócz ograniczenia emisji szkodliwych substancji do środowiska zyska również nasz domowy budżet. Bilans zysków i strat wychodzi na plus, a chyba to jest najważniejsze. Oto przegląd ekologicznych technologii:     
 

• Prąd za darmo - fotowoltaika
  
  

Fotowoltaika jest przedsięwzięciem, na którym możemy sporo zyskać. Poza produkcją energii elektrycznej na potrzeby własne niedługo jej nadwyżkę można będzie odsprzedawać według preferencyjnych stawek. Na kompletną instalację fotowoltaiczną składają się: panele fotowoltaiczne, inwerter, system mocowania, zabezpieczenia i przewody oraz koszty montażu i konfiguracji. Analiza finansowa uzależniona będzie od wielkości inwestycji. Począwszy od najmniejszych dachowych instalacji (2 kW) całkowity koszt instalacji to ok. 17 500 zł. Za bardziej rozbudowane systemy zapłacimy odpowiednio więcej.

fot.: Solsum - instalacja fotowoltaiczna

Rozwój technologii oraz wzrost popularności tego typu urządzeń powoduje systematyczny spadek cen urządzeń do przetwarzania energii słonecznej. Obecne koszty budowy wyznaczają czas zwrotu inwestycji na około 6 - 7 lat. Zważywszy na żywotność instalacji (około 30 lat, przy czym do 15 lat zachowują sprawność na poziomie 90%) jest to dość korzystne przedsięwzięcie. Instalacje fotowoltaiczne wspierane są systemowymi funduszami ze strony państwa przez co zyskują na atrakcyjności. Na rządowy program promocji składają się tzw. zielone certyfikaty, system dotacji (bezpośrednie, bezzwrotne dopłaty lub preferencyjne pożyczki w ramach funduszy europejskich lub konkursów rozpisywanych przez NFOSiGW lub WFOSiGW), ulgi podatkowe (zwolnienie z podatku akcyzowego w instalacjach do 5 MW), taryfy gwarantowane.
 

Fotowoltaika jest tą jedną z nielicznych instalacji, która oprócz tego, że realnie przyczynia się do obniżenia kosztów utrzymania domu, to może również sprawić, że na niej zarobimy - odsprzedając nadwyżki.

fot.: 4 ECO - system termo izolacji 4 ECO PSCoat Roof chroniące dach przed nadmiernym przegrzaniem oraz zwiększają uzysk energii

Zobacz więcej: Fotowoltaika w teorii i praktyce

 

Wentylacja bez strat ciepła - rekuperacja

Okazuje się przez wentylację może uciekać nawet połowę ciepła z domu. Jest to negatywne zjawisko, z którym musimy zacząć walczyć. W tym celu wykorzystuje się rekuperatory, które ciepło z wentylacji odzyskują i ponownie wykorzystują. Przeciętny koszt systemu rekuperacji (kanały i rekuperator) dla domu 150 m² to 15–35 tys. zł. Sprawny odzysk ciepła niesie jednak spore oszczędności w czasie użytkowania naszego domu.

Zobacz także: Wentylacja dla domów energooszczędnych

W wielu krajach, które wcześniej niż Polska zdały sobie sprawę z konieczności oszczędzania energii, problematyka zdrowego mieszkania i ochrony zdrowia jest wyraźnie eksponowana, a powszechne stosowanie rekuperacji jest na porządku dziennym. Zasadniczą jej zaletą jest fakt, iż zarówno ilość jak i jakość powietrza dostającego się i wydostającego się z budynku jest kontrolowana (zbilansowana). Odzysk ciepła z rekuperacji sięga nawet do 80% (przeciętnie 60-70%). Inwestycja w system wentylacji oparty o rekuperator na etapie planowania budowy najczęściej jest porównywalna jak w klasycznym systemie wentylacyjnym, w której musimy wybudować kominy wentylacyjne i zadbać o elementy nawiewne.

fot.: esbe -  zawór VRC260 sprawdza się w przypadku urządzeń wentylacyjnych do ogrzewania i chłodzenia, gdyż pozwala na pełne wykorzystanie otworów wentylacyjnych wymiennika - można zwiększyć wydajność centrali wentylacyjnej, zmniejszyć jej wymiary, zapewnić szybszą reakcję na wahania temperatury w pomieszczeniach i wysoką sprawność całej instalacji za sprawą wyższych temperatur chłodzenia, a jednocześnie obniżyć temperatury ogrzewania, co w pozytywny sposób wpływa na koszty eksploatacji urządzeń grzewczych/chłodniczych

W przypadku kiedy rekuperator montowany jest w już istniejącym budynku z wentylacją grwaitacyjną na zwrot inwestycji trzeba czekać nawet do 15 lat. Oprócz dwuletniej gwarancji na urządzenia, jaką daje większość producentów możemy dodatkowo liczyć na gwarancję (do 10 lat) na instalację, którą wykona wykwalifikowana ekipa. Średnia żywotność rekuperatora oceniana jest na ok. 10-15 lat.

fot.: Iglotech

Zobacz koniecznie: Dobór rekuperatora

• Wentylacja, która zimą grzeje, a latem chłodzi - GWC
  

Nowoczesne instalacje mogą działać również na różnych płaszczyznach zapewniając optymalne warunki przez cały rok i to bez względu na pogodę i zmiany klimatu. Doskonałym przykładem jest układ wentylacji mechanicznej współpracującej z gruntowym wymiennikiem ciepła, dzięki któremu wykorzystuje się darmową energię zgromadzoną w gruncie, który wykazuje stabilność temperatury w skali roku. Właściwość ta znalazła zastosowanie w systemach wymiany powietrza, które zimą może być wstępnie ogrzane oraz wykorzystana jako układ klimatyzacji latem.

Oprócz podstawowej funkcji systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła za pomocą rekuperatora, jaką jest wentylacja budynku, tę samą instalację można wzbogacić o funkcje dodatkowe np. ogrzewanie. Aby wykorzystać system wentylacji nawiewno-wywiewnej do ogrzewania budynku trzeba tylko o kilka stopni podgrzać powietrze, które po wyjściu z rekuperatora jest chłodniejsze od temperatury powietrza w pomieszczeniu. Urządzeniem spełniającym tę funkcję może być nagrzewnica powietrza, której źródłem ciepła może być paliwo stałe w postaci pelletu. Warto pamiętać, że pellet jest paliwem ekologicznym należącym do grupy odnawialnych źródeł energii, co jest istotne dla świadectwa charakterystyki energetycznej budynku przy wyliczaniu współczynnika zapotrzebowania na energię pierwotną.

fot.: Orte Polska

• Rekuperacja wody - odzysk ciepła z wody odprowadzanej do kanalizacji
  

Komfortowa kąpiel z nową generacją rekuperatorów ZYPHO oznacza mniejsze wydatki na ciepłą wodę, ale także więcej ciepłej wody dostępnej natchmiast, bez czekania. Innowacyjny system chroni również nasze środowisko.

fot.: ECOMAX - rekuperator wody ZYPHO

• Ekologiczne systemy ogrzewania
  
  

- Kolektory słoneczne

Kolektory słoneczne mogą być wykorzystywane do podgrzewania ciepłej wody użytkowej lub wspomagania centralnego ogrzewania. Jest to kolejna metoda na to by wykorzystać niewyczerpywalne i darmowe zasoby jakie możemy pozyskać ze Słońca. Solary są bardzo popularną instalacją w wielu domach jednorodzinnych ze względu na wciąż spadające koszty urządzeń oraz dużą ich sprawność. Kolektory pozwalają oszczędzać na wydatkach na energii rzędu 60% w skali roku. Przy takich założeniach można liczyć na zwrot inwestycji po maksymalnie 10 latach. Jednorazowy koszt zakupu instalacji to około 7 - 13 tysięcy złotych dla potrzeb rodziny czteroosobowej. Ceny usług instalacyjnych to około 1 000 zł. Przyjmuje się, że żywotność kolektorów bez zauważalnej utraty właściwości eksploatacyjnych to 15-20 lat. Producenci oferują zazwyczaj 5-letnią gwarancję na urządzenia wchodzące w skład instalacji solarnej.

fot.: Buderus - schemat instalacji solarnej c.w.u. - pakiet 2xSilver+ (cena: 9 830 zł + ok. 1 500 zł zestaw montażowy) oraz zestawienie energetyczne pracy instalacji solarnej z uwzględnieniem darmowej energii cieplnej

 
- Najwyższa efektywność z pompą ciepła

Pozyskiwanie energii z gruntu, powietrza oraz wody to bardzo ekologiczne podejście w kwestii otrzymywania alternatywnej energii. Pompy ciepła są urządzeniami oszczędnymi w eksploatacji, ale ich zakup nie należy do najtańszych. Za minimalny próg cenowy zakupu urządzenia dla przeciętnej wielkości domu jednorodzinnego można uznać 30 000 zł. Cennik robocizny, który obejmuje transport, montaż i rozruch pompy ciepła to wydatek rzędu 2- 4 tys. złotych. Jednak pompy ciepła występują w kilku typach, które oczywiście będą miały znaczący wpływ na kształtowanie kosztów budowy instalacji:

• do najtańszych należy instalacja powietrznej pompy ciepła, która nie wymaga prac ziemnych. Jednak jej wydajność jest znacznie bardziej uzależniona od stanów pogody, a te w naszym klimacie bywają kapryśne, dlatego konieczne będzie zainwestowanie w system wspomagający (np. kolektory słoneczne) lub częstsze używanie grzałki elektrycznej, co wiąże się ze wzrostem kosztów eksploatacyjnych.
   

fot.: Mitsubishi

Znaczną część finansów pochłania instalacja dolnego źródła, na którym bazują dwa pozostałe rodzaje pomp - wodna i gruntowa:

• Wykop studni na działce - kolektor pionowy (dla średniej wielkości domu zamieszkanego przez czteroosobową rodzinę) - to koszt około 125 zł/mb, czyli dla odwiertu o głębokości 130 m lub dwóch po 70 m łącznie wyniesie 17 000 zł. Poziomy kolektor gruntowy o długości 410 m pochłonie około 10 500 złotych (przy stawce 25 zł/mb).

Podsumowując - przeciętnie wartość całej inwestycji w pompę ciepła powinna zamknąć się w granicach 45 - 70 tysięcy zł.

Żywotność pompy ciepła (uwarunkowana żywotnością sprężarki) jest szacowana na około 80-100 tysięcy godzin pracy, czyli nawet do 50 lat. Uśrednione wartości podawane przez producentów jednak sięgają zazwyczaj 25 lat bez znaczących dodatkowych kosztów okresowych przeglądów i serwisowania. Jest to zatem system długowieczny, który gwarantuje najniższe koszty eksploatacji względem pozostałych źródeł ogrzewania. Czas zwrotu inwestycji to odpowiednio około 5 lat wzwyż dla instalacji zastępującej ogrzewanie na gaz, olej lub elektryczne do nawet 25 lat zamiast ogrzewania na węgiel.

fot.: Immergas - cykl pracy pompy ciepła         fot.: Hewalex - pompa ciepła powietrzna WBC - 5.6H-B2/P

W rachunku ekonomicznym kluczowe znaczenia ma jakie paliwo zastępowane jest alternatywnym źródłem energii. Przy rezygnacji z najbardziej kapitałochłonnych instalacji bazujących, np. na gazie zyski są bardziej i szybciej odczuwalne. Drugim kryterium jest cena paliw konwencjonalnych. I tu niestety rynek odznacza się dużymi wahaniami wynikającymi z lokalnych i globalnych uwarunkowań polityczno - ekonomicznych. Dlatego inwestycja w odnawialne źródła energii jest również gwarantem bezpieczeństwa, stabilności i uniezależnienia. Podane technologie można ze sobą łączyć. Kluczowym wyznacznikiem opłacalności instalacji są prawidłowo dobrane rozmiary i parametry instalacji, poprawny montaż i użytkowanie oraz stan budynku (rodzaj i jakość ocieplenia, sprawność wentylacji itp.).

Zobacz koniecznie firmy z branży instalacje ekologiczne